ÍCH MẪU – VỊ THUỐC CHỮA BỆNH PHỤ NỮ TRONG VƯỜN BẠN

Ích mẫu có lẽ là cái tên không xa lạ trong khu vườn của bạn. Nhưng tác dụng đối với bệnh phụ nữ chắc không phải độc giả nào cũng biết. Bệnh phụ nữ nói chung là những bệnh lý ở bộ phận sinh dục của nữ giới.Có khoảng 70% nữ giới mắc bệnh phụ khoa bao gồm những bất thường về kinh nguyệt, bộ phận sinh dục ngoài, bộ phận sinh dục trong…

Bệnh phụ khoa luôn là nỗi lòng thầm kín của chị em phụ nữ bởi tính nhạy cảm, tế nhị. Làm sao để điều trị bệnh phụ nữ tại nhà? Điều trị như thế nào làn an toàn nhất? Cùng Phòng khám Tuệ Y Đường tìm hiểu loại cây gần gũi nhưng tác dụng lại vô cùng hữu dụng trong điều trị các bệnh phụ khoa này nhé!

Nhận biết ích mẫu trong vườn nhà bạn

Cây ích mẫu tên dân gian là Dã Thiên Ma, Đại Trát, Phản Hồn Đơn, Thấu Cốt Thảo, Thiên Chi Ma, Thiên Tằng Tháp , Tiểu Hồ Ma, Uất Xú Miêu, Xú Uất Thảo…Có tên khoa học là Herba leonuri Heterphylli.Leonurus heterrophyllus Sweet họ Hoa Môi.

Theo BS CKII Trần Thu Huyền, ích mẫu là một cây thuốc nam quý, dạng cây thảo, sống 1 – 2 năm, cao 0,6 – 1m, thân hình vuông, ít phân nhánh. Toàn thân cây được phủ lông nhỏ, ngắn. Lá mọc đối, tùy theo lá mọc ở gốc, giữa thân hoặc đầu cành mà hình dạng khác nhau.

Bạn đọc có vấn đề về phụ khoa có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline 0789503555 để được hỗ trợ nhé!

Rối loạn kinh nguyệt: Đừng quên 10 vị thuốc Đông y này!

Hoa mọc vòng ở kẽ lá. Tràng hoa màu hồng hoặc tím hồng, phía trên xẻ môi, môi trên môi dưới gần bằng nhau. Quả nhỏ 3 cạnh, vỏ màu xám nâu. Mùa hoa tháng 3 – 5, mùa quả tháng 6 – 7.

Hình ảnh cây ích mẫu tươi — Hình ảnh cây tươi

Bộ phận dùng

Có thể dùng được toàn cây. Dùng thứ cây có thân cành vuông, có nhiều lá, sắp ra hoa, dài khoảng 20 – 40cm kể từ ngọn trở xuống thì tốt nhất. Có thể dùng riêng hạt, gọi là Sung Úy Tử (Fructus Leonurri).

Bạn đọc có vấn đề về phụ khoa có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline 0789503555 để được hỗ trợ nhé!

Thu hái, sơ chế

Thu hoạch lúc cây bánh tẻ (chớm ra hoa), cắt lấy cây, để chừa 1 đoạn gốc cách mặt đất khoảng 5 – 10cm để cây tiếp tục đâm chồi thu hoạch lần 2, lần 3. Lúc trời khô ráo, cắt cây, phơi nắng hoặc sấy nhẹ cho khô.

Thành phần hóa học

Các nhà khoa học đã phân lập được hai alkaloid có trong phần cây ích mẫu trên mặt đất là leonurin và stachydrin. Hàm lượng leonurin cao nhất ở giai đoạn đầu khi cây ra quả và thấp nhất ở giai đoạn ra hoa. Ngược lại, hàm lượng stachydrin lại cao nhất trước giai đoạn nở hoa và thấp nhất ở giai đoạn đầu ra quả.

Trong quả, một số peptid vòng cũng đã được phân lập và xác định cấu trúc.

Tác dụng dược lý

Theo BS CKII Trần Thu Huyền, ích mẫu có những tác dụng dược lý sau:

Tác dụng trên tử cung: Nơi súc vật thí nghiệm, tác dụng trực tiếp hưng phấn tử cung, làm cho tử cung có thắt nhiều hơn và mạnh hơn dù yếu hơn oxytoxin.

Trong một số thí nghiệm, 1 Ancaloid của ích mẫu thảo có tác dụng này trên vật được gây tê. Điều trị tử cung sa bằng nước sắc thấy có tác dụng như thuốc Ergo tamine, tuy nhiên tác dụng chậm nhưng an toàn.

Tác dụng lên tim mạch: Đối với tim cô lập chuột Hà Lan, thuốc có tác dụng tăng lưu lượng động mạch vành, 1 chậm nhịp, cải thiện vi tuần hoàn bị rối loạn, ức chế tiểu cầu ngưng tập, nâng cao hoạt tính Fibrinogen, có tác dụng làm tan huyết khối trong phổi súc vật thực nghiệm. Cao ích mẫu làm hạ huyết áp, nhất là đối với thời kỳ đâu của bệnh.
Tác dụng lên hệ thần kinh trung ương: Chất Leonurine hưng phấn trung khu hô hấp ở não và 1 ancaloid trong ích mẫu ức chế thần kinh trung ương của ếch.
Nước sắc có tác dụng sẩy thai: Trên chuột có thai nặng 520 – 540g, cho uống ước sắc ích mẫu với liều cao 15 – 17,5g / một con chuột, sau 2 – 4 ngày cả 3 chuột đều bị sẩy thai.
Tác dụng tán huyết: Dung dịch Leonurin 1:200 đối với nhũ dịch hồng cầu thỏ, có tác dụng tán huyết hoàn toàn. Với nồng độ 1:1000 vẫn có tác dụng, nhưng trên người, với liều điều trị hàng ngày dùng bằng đường uống các chế phẩm từ ích mẫu đều không thấy triệu chứng tán huyết.
Tác dụng lợi tiểu: Trên thỏ gây mê, Leonurin với liều 1mg/kg tiêm tĩnh mạch, vài phút sau, lượng nước tiểu bài tiết tăng gấp 2 – 3 lần.
Tác dụng kháng khuẩn: Dịch chiết từ cây (1:4) có tác dụng ức chế 1 số vi khuẩn gây bệnh ngoài da
Ích mẫu được dùng điều trị cho 234 bệnh nhân rối loạn kinh nguyệt, thấy cây có tác dụng điều trị tốt đối với những trường hợp kinh ít, kinh thưa, thống kinh cơ năng. Trường hợp kinh thẫm màu, thuốc có tác dụng làm cho màu huyết tươi.

Trường hợp kinh thưa, thuốc có tác dụng làm cho chu kỳ tương đối mau và đều hơn. Trường hợp thống kinh cơ năng, thuốc có tác dụng làm giảm hoặc khỏi hẳn.

Đối với trường hợp kinh nhiều, rong kinh do cường Oestrogen, không có tác dụng. Tuy nhiên cũng có nhận định cho rằng ích mẫu lại có tác dụng tốt đối với trường hợp kinh ra nhiều hoặc rong kinh.

Bạn đọc có vấn đề về phụ khoa có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline 0789503555 để được hỗ trợ nhé!

Vị thuốc ích mẫu

Tính vị, quy kinh

Vị hơi đắng, hơi cay, hơi hàn, tính hoạt.
Vào kinh Tâm, Can, Bàng quang.

Tác dụng

Tiêu thủy, hành huyết, trục huyết cũ, sinh huyết mới, điều kinh, chủng tử, giải độc.
Hoạt huyết, điều kinh, khứ ứ, lợi niệu, tiêu viêm.
Trừ huyết ứ, sinh huyết mới, hoạt huyết, điều kinh.

Chủ trị

Trị kinh nguyệt không đều, thống kinh, vô sinh, khí hư ra nhiều, đau bụng sau sinh, huyết vận, sinh xong sản dịch ra không dứt.

BS CKII Trần Thu Huyền và BS Đoàn Dung thăm khám cho bệnh nhân tại Phòng khám Tuệ Y Đường

Ứng dụng lâm sàng của vị thuốc ích mẫu

Trị các loại mụn nhọt, nhũ ung, trẻ nhỏ đầu bị lở loét: Giã 20g, cho vào nồi sành, đổ nước đầy ngập gấp đôi, nấu cạn còn phân nửa, chia ra làm 3 – 4 lần để rửa nơi đau. Tính nó sát được trùng, làm cho khỏi ngứa.
Trị sản hậu huyết bế không ra được: Giã vắt lấy nước cốt, thêm ít rượu, uống 1 chén.
Trị sữa bị tắc gây nhũ ung: Tán bột hòa với nước bôi trên vú 1 đêm là khỏi.
Trị tai thối, chảy nước vàng: Dùng ngọn và lá non cây giã vắt lấy nước cốt nhỏ vào tai.
Trị xích bạch đới hạ: Lúc hoa mới nở, thái nhỏ phơi khô, tán bột. Uống trước bữa ăn mỗi lần 12g với nước sôi.
Trị trẻ nhỏ bị cam tích rồi đi lỵ nặng: Lấy lá non và búp, nấu với cháo cho ăn.
Trị thai chết trong bụng: Giã nát cho ít nước còn hơi nóng, vắt lấy nước cốt uống. Hoặc giã lấy nước cốt hòa với nước đồng tiện.
Trị sản hậu bị huyết vận mà Tâm khí muốn tuyệt: Giã vắt lấy nước uống 1 chén.
Trị trĩ: Giã vắt lấy nước cốt cho uống.
Trị mụn nhọt rôm sẩy: Giã nát đắp và vết thương.
Trị họng sưng đau, nghẹn, khó thở: Giã nát, hòa với 1 chén nước mới múc dưới sông lên, vắt lấy nước cốt, uống hết làm cho nôn ra.
Đề phòng trẻ mới sinh sau này không bị ghẻ lở: Nấu nước tắm.
Trị kinh nguyệt không đều, trưng hà, lâu ngày không có thai: Ích Mẫu, Đương Quy, Mộc Hương, Xích Thược lượng bằng nhau. Tán bột luyện mật làm hoàn to như hạt ngô uống với nước nóng.
Trị kinh nguyệt không đều: Ích Mẫu 10g, Đương Quy 10g, Xích Thược 10g, Mộc Hương 10g. Phơi khô tán bột uống. Hoặc cao ích mẫu (ích mẫu 800g, ngải cứu 200g, hương phụ 250g, tá dược vừa đủ 1 lít). Ngày uống 2 – 3 lần mỗi lần 10 – 20ml.
Bổ huyết điều kinh: Ích Mẫu 80g, Nga Truật 60g, Ngải Cứu 40g, Củ Gấu 40g, Hương Nhu 30g. Các vị sao, tán bột, luyện với đường làm viên to bằng hạt đậu xanh. Ngày uống 60 viên chia 3 lần.
Trị kinh nguyệt không đều, thống kinh, sau khi sinh hoặc nạo hút thai mà máu ra nhiều: Ích mẫu tươi 60g, Kê huyết đằng 30g. Sắc nước, thêm đường uống.
Trị phù do cầu do cầu Thận viêm mạn, huyết áp cao: Ích mẫu 100 – 200g. Có tác dụng lợi tiểu, tiêu phù rõ.
Trị huyết áp cao: Ích Mẫu, Ngô Đồng, Hy Thiêm Thảo, Hạ Khô Thảo

ĐAU BỤNG KINH (THỐNG KINH): NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

Kiêng kỵ khi dùng ích mẫu

Người vốn đã có huyết hư nhưng không có ứng huyết: không dùng.
Kỵ thai, âm huyết: không dùng.

Tuệ Y Đường với Bs Trần Thu Huyền và đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, không chỉ là phòng khám đông y điều trị chăm sóc sức khỏe phục vụ khách hàng, chúng tôi còn thường xuyên cập nhật và chia sẻ những thông tin mới nhất về kiến thức sản phụ khoa giúp bạn đọc có cái nhìn rõ hơn cũng như phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất !