U xơ tử cung thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Nhiều chị em lo lắng liệu u xơ tử cung có phải khố u ác tính hay không? Làm thế nào để điều trị u xơ cổ tử cung mà không làm nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng sinh sản của bản thân. Cùng BS.CKII Trần Thu Huyền và Phòng khám Tuệ Y Đường tìm hiểu rõ hơn về bệnh học này nhé!
Định nghĩa u xơ tử cung
- Là khối u lành tính ở tử cung, gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, tuổi thường gặp 35 – 50 tuổi .
- Kích thước khối u thường gặp dưới 15cm.
- U xơ tử cung còn được gọi là u xơ và cơ tử cung hay u cơ tử cung vì cấu tạo tổ chức liên kết và cơ trơn của tử cung.
Bạn đọc có vấn đề về phụ khoa có thể liên hệ trực tiếp qua hotline 0789503555 để được hỗ trợ nhé!
Nguyên nhân
- Thuyết về virus: Virus xuất hiện u nhú ở người (hpv).
- Thuyết nội tiết: U xơ tử cung hay xuất hiện vào thời kỳ hoạt động sinh dục.
+ Cường estrogen tương đối, estrogen kích thích sự tổng hợp protein ở tử cung. Trong khi có thai, estrogen làm tăng actomyosin, gây quá sản tế bào. Bằng thực nghiệm, một số tác giả đã nhận thấy estrogen liều cao gây ra khối u tử cung.
+ Vai trò của nội tiết tăng trưởng. Ở những phụ nữ có U xơ tử cung người ta thấy nội tiết tăng trưởng cao (Growth hormone). Thực nghiệm trên súc vật cho thấy GH đồng vận với estradiol có thể làm tăng thể tích tử cung.
TOP 10 CĂN BỆNH TÌNH DỤC BẠN NÊN BIẾT
Giải phẫu bệnh
U xơ tử cung là khối u tròn, bầu dục, đặc, mật độ chắc, mặt cắt màu trắng, giới hạn rõ với lớp cơ TC bao quanh có màu hồng, không có vỏ, khối u có cấu trúc là cơ trơn. Tuần hoàn nuôi dưỡng ở phía ngoài.
Số lượng u có thể có 1 u kích thước to hoặc có nhiều nhân xơ kích thước nhỏ hoặc vừa phải
Nhân xơ khu trú ở thân, cổ hay eo tử cung, đối với thành tử cung (u kẽ) hay dưới niêm mạc.
Vị trí
- Ở thân TC: U dưới phúc mạc, u kẽ – u trong lớp cơ TC, u dưới niêm mạc.
- Ở cổ tử cung.
Triệu chứng u xơ tử cung
Triệu chứng cơ năng
- Ra huyết tử cung -> triệu chứng chính (60% trường hợp) thể hiện dưới dạng cường kinh, dần kinh nguyệt tở nên rối loạn và ra nhiều.
- Về lượng, nhiều máu cục lẫn máu loãng.
- Về số ngày kinh kéo dài 7 – 10 ngày có khi còn hơn. Khi đó khó phân biệt giữa cường kinh và băng huyết.
Tình trạng toàn thân bị thiếu máu, xét nghiệm huyết đồ cho thấy ảnh hưởng của u xơ tử cung đến sức khỏe của bệnh nhân.
Cường kinh băng huyết là do mấy nguyên nhân sau:
- Trong u xơ tử cung, bề mặt buồng tử cung đã tăng hơn nhiều so với tử cung bình thường. Bề mặt buồng tử cung càng lớn, huyết ra nhiều.
- Co bóp tử cung trong khi có kinh bị rối loạn.
- Qúa sản niêm mạc tử cung làm niêm mạc rụng kéo dài, chảy máu nhiều.
- Khối u xơ tử cung chèn ép vào đám rối tĩnh mạch ở cơ tử cung, gây chảy máu do tăng áp lực ở phía đầu tĩnh mạch.
- Đau vùng hạ vị hoặc hố chậu. Đau kiểu nặng bụng hoặc tức bụng. Đau thường xuất hiện khi bệnh nhân đứng hoặc lúc mệt nhọc, giảm khi nằm. Có khi đau tăng lên trước khi có kinh hoặc trong khi có kinh.
Đau hoặc tức bụng kéo dài có thể do khối u chèn ép vào tạng ở bên cạnh. Đau dữ dội, đau chói là triệu chứng gợi ý đến biến chứng u xơ tử cung.
- Khí hư loãng như nước, triệu chứng này ít gặp. Hay thấy hơn là khí hư do viêm âm đạo, viêm niêm mạc CTC hay viêm ống dẫn trứng phối hợp trong u xơ tử cung.
Các triệu chứng như rối loạn tiểu tiện (đái rắt trước khi có kinh) tự nắn thấy một khối u to ở hố chậu, đây là những triệu chứng liên quan đến mức độ phát triển khối u.
Bạn đọc có vấn đề về phụ khoa có thể liên hệ trực tiếp qua hotline 0789503555 để được hỗ trợ nhé!
Triệu chứng thực thể
- Khám bụng bằng tay: Nắn bụng. Phải thông nước tiểu ở bàng quang trước. Nắn bụng nhận thấy vùng hạ vị phồng lên, xác định đáy tử cung. Khối u ở giữa, gõ đục, di động mật độ chắc, không xác định được cực dưới của khối u.
- Khám mỏ vịt: Có thể xuất hiện polip có cuống nằm ngoài cổ tử cung. Thăm âm đạo kết hợp nắn bụng: toàn bộ tử cung to chắc, bờ nhắn, đều, có khi thấy những khối nổi trên mặt tử cung, không đau. Hoặc có thể cạnh tử cung có một khối u cho cảm giác như một khối u phần phụ. Ngón tay di động cổ tử cung thì chuyển động được truyền đến tử cung và khối u xơ tử cung.
- Thăm hậu môn trực tràng: Phân biệt u xơ tử cung phát triển về phía sau hay khối u trực tràng.
- Đo buồng tử cung: Ít giá trị nhưng có thể cho thấy buồng tử cung dài hơn bình thường.
CẨM NANG BỎ TÚI KHI SỬ DỤNG THUỐC ĐẶT PHỤ KHOA
Chẩn đoán phân biệt u xơ tử cung với các bệnh lý khác
- Có thai: Đầu tiên cần loại trừ tử cung có thai hay không. Phân biệt với có thai bình thường, dọa sẩy thai, thai chết lưu…
Cần tiến hành xét nghiệm HCG hay test miễn dịch học…thăm dò bằng siêu âm.
- U buồng trứng: Cổ điển, khố u buồng trứng biệt lập với tử cung, di động, khố u không làm di chuyển cổ tử cung.
Thăm dò phát hiện bằng siêu âm.
- Ung thư thân tử cung: Tất cả trường hợp ra huyết bất thường ở thời kỳ tiền mãn kinh cần được loại trừ ung thư thân tử cung.
Cận lâm sàng xác định chẩn đoán: Chụp buồng tử cung, nạo sinh thiết buồng tử cung
Cận lâm sàng
- Siêu âm: Kích thước tử cung tăng đường kính trước – sau, tăng đường kính ngang ở đáy, đường kính dọc cũng tăng.
Âm vang của u xơ tử cung thường không có ranh giới rõ với hình ảnh tử cung. Âm vang không đều có thê nghĩ đến phù, hoại tử…
- Chụp buồng tử cung: Luôn là phương pháp cần thiết cho biết thông tin trực tiếp về khối u, những tổn thương phù hợp như quá sản niêm mạc tử cung, một ung thư thân tử cung phối hợp.
Chụp bơm thuốc cản quang (chụp thẳng, chụp nghiêng).
Hình ảnh khuyết đều, đồng nhất, bờ rõ, có thể choán buồng tử cung hoặc ở một bờ, ở góc buồng tử cung.
Hình ảnh chụp có thể không thấy có thay đổi ở buồng tử cung trong trường hợp u xơ dưới phúc mạc.
Chụp nghiêng cho phép xác định được u xơ có cuống dưới niêm mạc, khối u ở một mặt của tử cung.
- Sinh thiết niêm mạch tử cung: Qua sinh thiết, có thể phát hiện các tổn thương như quá sản hay loạn dưỡng niêm mạch tử cung, niêm mạc tử cung teo, polip niêm mạc tử cung.
Điều trị u xơ tử cung
Tuyến xã
BS.CKII Trần Thu Huyền tư vấn nếu khối u nhỏ, không ảnh hưởng đến kinh nguyệt hay không có những rối loạn khác hẹn theo dõi khám định kỳ sau 6 – 12 tháng còn với khối u xơ tử cung băng huyết (đã loại trừ các nguyên nhân khác), tiêm bắp oxytocin 5UI x 2 ống, chuyển tuyến trên.
BS.CKII Trần Thu Huyền và BS Đoàn Dung khám và tư vấn cho bệnh nhân tại Phòng khám Tuệ Y Đường
Tuyến huyện
Điều trị nội khoa chỉ định đối với một khối u nhỏ mục đích để hạn chế sự phát triển của khối u và hạn chế rong kinh rong huyết. Thuốc có thể sử dụng:
Medroxyprogesteron acetat 10mg / ngày x 10 ngày từ ngày 16 kỳ kinh hoặc dùng thuốc Danasol 200mg / ngày x 10 ngày.
Vắc xin HPV và những điều bạn cần biết
Ngoại khoa
- Điều trị bảo tồn: Phẫu thuật bóc tách nhân xơ bảo tồn chức năng của tử cung trong vô sinh.Thường mổ qua đường bụng, tìm diện bóc tách và lấy khối u. Chú ý cầm máu, phủ phúc mạc tránh dính.
- Điều trị triệt để: Cơ bản là cắt tử cung hoàn toàn chủ yếu qua đường lược bụng. Cắt cả cổ tử cung tránh biến chứng ung thư hoặc ung thư cổ tử cung còn lại. Cắt cả hai phần phụ hay bảo tồn là tùy trường hợp và tuổi của bệnh nhân.
Cắt tử cung bán phân chỉ định trong u to ở eo hoặc khối u gần bàng quang, niệu đạo, trực tràng. Trước mổ, cần xác định cổ tử cung không có tổn thương và sau mổ phải thường xuyên theo dõi bằng tế bào học.
Biến chứng
Nếu khối u nhỏ thì không gây triệu chứng gì đáng kể, sau một hai lần có thai khối u vẫn không phát triển. Hoặc đến thời kỳ mãn kinh, khối u ngừng phát triển.
Khi các triệu chứng thông thường của khối u xơ tử cung tăng lên thì sẽ dẫn đến biến chứng.
- Biến chứng chảy máu. Hay gặp trong u xơ dưới niêm mạc, phối hợp các tổn thương ở niêm mạc. Ra huyết nhiều dẫn đến thiếu máu mạn, nhược sắc, mức độ trầm trọng được xác định qua huyết đồ, hemoglobin.
Bệnh nhân cần phải được điều trị nội trú có hồi sức.
- Biến chứng cơ giới. Loại biến chứng này do sự phát triển của khối u.
+ Chèn ép vào niệu quản đối với khối u dây chằng rộng, đưa đến hậu quả ứ đọng bể thận. Biến cố nhẹ ở đường tiết niệu đái rắt, đái khó…
+ Chèn ép vào trực tràng gây táo bón trường diễn.
+ Chèn ép tĩnh mạch gây phù chi dưới.
+ Xoắn khối u dưới phúc mạc có cuống biểu hiện đau hố chậu dữ dội, kèm dấu hiệu kích thích phúc mạc, nôn, bí trung tiện. Toàn thân suy sụp, mạch nhanh, choáng, bụng chướng đau.
+ Đôi khi (hiếm hơn) do khối u phát triển, đoạn eo bị kéo dài, tử cung bị xoắn theo trục dọc.
- Biến chứng nhiễm khuẩn: Nhiễm khuẩn có thể xảy ra ở ngay khối u, niêm mạc tử cung và ống dẫn trứng.
- Biến chứng sản khoa: Chậm có thai hoặc vô sinh. 27% bệnh nhân mổ về UXTC bị vô sinh (Buttram 1981). Mấy yếu tố sau giải thích vô sinh:
+ Chu kỳ kinh không phóng noãn.
+ Cơ địa cường ở estrogen tương đối không thuận lợi cho thai nghén.
+ Rối loạn co bóp tử cung làm ảnh hưởng đến sự di chuyển của tinh trùng.
+ Niêm mạc tử cung bất thường.
+ Đoạn eo kẽ của ống dẫn trứng bị chít hẹp.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần hỗ trợ vấn đề, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất qua:
Facebook: Tuệ Y Đường
Ths.Bs CKII Trần Thu Huyền
Bác sĩ Đoàn Dung
Địa chỉ: 166 Nguyễn Xiển – Hạ Đình – Thanh Xuân – Hà Nội
Hotline: 0789.503.555
