Rượu bia là loại đồ uống phổ biến ở nước ta hiện nay. Thế nhưng việc sử dụng rượu bia quá nhiều làm ảnh hưởng to lớn đến chức năng gan, gây ra nhiều bệnh lý về gan
Vậy uống nhiều rượu bia sẽ gây tổn hại gì cho gan, hãy cùng Phòng khám Tuệ Y Đường tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây
Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI. Nguyễn Nhật Minh
1. Vai trò của lá gan
– Gan đóng vai trò như một nhà máy sinh học lọc qua mọi loại thức ăn, đồ uống đi vào cơ thể. Một số nhiệm vụ tối quan trọng của nó bao gồm:
+ Lọc bỏ các chất có hại ở máu như dược phẩm, hóa chất, rượu
+ Sản sinh enzym và mật để tiêu hóa thực phẩm
+ Chuyển hóa thực phẩm thành những chất cần thiết cho sự sống và sự tăng sinh mô bào
+ Điều hòa lượng đường và chất béo trong máu…
– Khi rượu bia đi vào cơ thể, gan có khả năng chuyển hóa tới trên 90%, phần còn lại nó sẽ đào thải qua mồ hôi, hơi thở và nước tiểu:
+ Cơ thể người khỏe mạnh bình thường cần khoảng một giờ để chuyển hóa đồ uống có cồn. Khi nồng độ cồn trong máu càng cao thì tất nhiên thời gian để đào thải chúng ra khỏi cơ thể sẽ càng lâu
+ Điều đáng nói là tại một thời điểm, gan chỉ có thể chuyển hóa một lượng rượu nhất định nên uống quá nhiều thì lượng rượu không được chuyển hóa sẽ có cơ hội lưu thông trong máu từ đó làm ảnh hưởng trực tiếp đến tim, gan và não
????? Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề bệnh lý cơ xương khớp vui lòng liên hệ hotline: 0789.501.555 để được tư vấn trực tiếp!
2. Uống nhiều rượu bia hại gan như thế nào?
– Như thế nào là uống nhiều rượu? Dưới đây là con số cụ thể ở nam và nữ giới:
+ Nam giới uống >210 gram chất cồn/1 tuần trên 2 năm. Hoặc nữ giới uống >140 gram chất cồn/ 1 tuần trên 2 năm.
Theo quy ước 1 ly (30ml) rượu mạnh (40 độ), 1 ly (100ml) rượu vang (13,5 độ), 1 ly (330ml) bia hơi, 2/3 chai hoặc lon bia sẽ chứa 10g cồn
– Khi uống rượu bia, chất cồn được hấp thụ nhanh chóng vào máu qua niêm mạc dạ dày và ruột. Chỉ 10% lượng cồn đào thải qua đường mồ hôi, hơi thở, nước tiểu; còn 90% còn lại đi thẳng qua gan, khiến gan nhiễm độc nặng nề, từ đó gây hại cho cơ thể:
+ Làm kích hoạt phản ứng viêm
- Bản thân viêm nhiễm là một phản ứng cục bộ của cơ thể để đáp ứng lại với tổn thương mô hoặc các tác nhân lạ, có hại nhằm bảo vệ cơ thể trước các vi sinh vật gây ra bệnh
- Viêm gan là tình trạng bệnh lý điển hình do rượu bia. Quá trình viêm tại đây bắt đầu từ khi các tế bào gan giải phóng hóa chất thu hút các thực bào hoặc tế bào bạch cầu đến mô bị tổn thương
- Nếu tiêu thụ quá nhiều rượu thì đường ruột sẽ bị tăng tính thấm của nội độc tố. Nội độc tố là yếu tố được lưu thông và hấp thụ trong máu rồi đến gan
- Tại gan, chúng kích thích các tế bào Kupffer giải phóng hóa chất thúc đẩy quá trình viêm khởi phát từ đó đe dọa trực tiếp cho gan cũng như các mô của cơ thể
+ Chất chuyển hóa độc hại
- Thông qua quá trình oxy hóa, gan chuyển hóa rượu thành acetaldehyd. Chất này có độc tính rất cao nên nếu uống nhiều bia rượu gan sẽ phải hoạt động nhiều hơn để đào thải, nhờ đó lượng acetaldehyde sinh ra nhiều hơn rồi tiếp tục làm hại đến tế bào gan. Khi cố gắng tự phục hồi sẽ sinh ra viêm và sẹo
+ Stress oxy hóa
- Chất chuyển hóa độc hại có trong rượu bia có thể làm hỏng tế bào gan bằng cách nó tạo ra quá nhiều gốc tự do đồng thời làm cạn kiệt nguồn chất chống oxy hóa của cơ thể, hậu quả là hàng loạt các tế bào lành bị chết vì stress oxy hóa
- Gốc tự do chứa oxy có khả năng phản ứng cao. Một lượng nhỏ của nó là sản phẩm phụ từ quá trình trao đổi chất thông thường và nhanh chóng được loại bỏ bởi các chất chống oxy hóa trong tế bào
- Nếu gốc tự do sản xuất quá ngưỡng tự bảo vệ của cơ thể hoặc có sự suy giảm về hàm lượng các tác nhân chống oxy hóa thì các gốc tự do sẽ làm chết tế bào
- Điều này là do gốc tự do làm thay đổi đường truyền tín hiệu trong các tế bào, làm ảnh hưởng trực tiếp đến ADN cũng như quá trình tổng hợp protein. Khi uống quá nhiều rượu bia, nồng độ của các chất chống oxy hóa trong cơ thể sẽ giảm và gốc tự do sẽ khiến tế bào gan dễ bị tổn thương hơn
>>>>> Mời bạn đọc tham khảo thêm bài viết: Các vị thuốc được ví như kháng sinh trong đông y
3. Những bệnh lý ở gan do rượu bia gây ra
3.1. Gan nhiễm mỡ
– Hầu hết những người nghiện rượu bia đều gặp tình trạng gan lắng đọng rất nhiều chất béo. Tuy nhiên, tình trạng này có thể thay đổi và chưa được xem là mức độ nghiêm trọng nhất
3.2. Viêm gan
– Viêm gan do rượu bia có đặc trưng là viêm và hoại tử mô gan ở phạm vi rộng. Khi nỗ lực tự chữa lành cho mình nó sẽ hình thành mô sẹo để thay thế cho mô gan khỏe mạnh
– Đó chính là quá trình xơ hóa. Khoảng 50% người uống rượu bia gặp phải tình trạng này. Người bị viêm gan thường có các triệu chứng: Vàng da, sốt, đau bụng,…
3.3. Xơ gan
– Khi xơ hóa lan rộng nó sẽ tác động xấu đến lưu lượng máu đi qua gan, khiến cho cấu trúc bên trong gan bị biến dạng nên chức năng gan bị suy giảm trầm trọng, có thể gây nên các bệnh lý ở thận và não
– Biến chứng xơ gan do rượu bia có thể gây tử vong điển hình như: tăng huyết áp tĩnh mạch cửa, suy thận,…
3.4 Ung thư gan
– Là loại ung thư phát triển từ các tế bào gan. Giai đoạn đầu thường không có triệu chứng gì khi kích thước khối u còn nhỏ, chỉ có thể phát hiện sớm bằng xét nghiệm máu, siêu âm, cộng hưởng từ, chụp CT
– Khi xuất hiện các triệu chứng rõ rệt hơn như suy kiệt, mệt mỏi, sụt cân, vàng da, bụng to ra, ăn uống kém, nôn ra máu… thì đã ở giai đoạn muộn làm hạn chế hiệu quả điều trị
– Nếu không điều trị nhanh chóng và đúng cách, bệnh nhân sẽ tử vong trong vòng 6-12 tháng kể từ khi có những triệu chứng đầu tiên
4. Điều trị bệnh gan do rượu
– Để điều trị bệnh lý về gan do rượu người bệnh trước hết cần ngừng uống rượu:
+ Vì hầu hết những người gan nhiễm mỡ và viêm gan do rượu nếu ngưng rượu thì có thể hồi phục cả về cấu trúc và chức năng
+ Thậm chí khi có xơ gan, ngưng rượu cũng làm gia tăng cơ hội sống sót nhưng không có nghĩa làm cho xơ gan ngưng tiến triển
– Tuỳ từng trường hợp cụ thể các bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị hợp lý trong trường hợp bệnh gan giai đoạn cuối và đã cai rượu ít nhất 6 tháng có thể cân nhắc ghép gan. Hơn ¾ ca ghép thành công sống hơn 5 năm
– Ngoài ra, người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý:
+ Nên ăn nhiều rau củ quả tươi, trái cây và nhất là các loại có nhiều chất xơ để tránh táo bón
+ Hạn chế mỡ động vật, trứng, phủ tạng, gan, có thể ăn dầu thực vật
+ Hạn chế ăn các đồ đóng hộp, bột ngọt
+ Khi có xơ gan nên hạn chế natri (muối, nước mắm, tương, chao, khô…), tránh thức khuya, làm việc gắng sức.
– Tóm lại: Gan là cơ quan trực tiếp chuyển hóa rượu thành chất không độc để đào thải ra ngoài cơ thể. Khả năng chuyển hóa rượu của gan có giới hạn nhất định, nếu dùng rượu trong giới hạn này thì gan ít hoặc không bị tổn thương
– Nguy cơ gây bệnh gan do rượu phụ thuộc vào cơ địa mỗi người
– Các chuyên gia khuyên không dùng quá 20g rượu nguyên chất/ ngày đối với nam, 10g đối với nữ
– Gan nhiễm mỡ là giai đoạn đầu của bệnh gan do rượu, nếu ngưng rượu trong giai đoạn này gan sẽ hồi phục hoàn toàn
– Khi có viêm gan hoặc xơ gan ngưng rượu hoàn toàn là cách điều trị tốt nhất để làm chậm tiến triển của bệnh gan do rượu. Khi có xơ gan dù ngưng rượu hoàn toàn nhưng xơ gan vẫn tiến triển.
– Trên nền xơ gan rất dễ xuất hiện ung thư gan vì vậy, rượu cũng như các loại thức ăn uống khác kể cả các loại cho là bổ dưỡng nếu dùng ở lượng vừa phải thì có lợi cho sức khỏe nhưng nếu lạm dụng sẽ có hại
– Khi có viêm gan và xơ gan cần khám định kỳ mỗi 3-6 tháng để phát hiện sớm các biến chứng nặng
>>>> Có thể bạn quan tâm: Tiêu khát và những biến chứng không lường
5. Làm thế nào để bảo vệ lá gan khỏe mạnh
– Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, người trưởng thành chỉ nên dùng một đơn vị bia rượu mỗi ngày (tương đương 270ml bia hoặc 125ml rượu vang, 25 ml rượu mạnh). Nếu dùng quá mức này được coi là lạm dụng và gây ra nhiều tác hại nguy hiểm, đặc biệt cho lá gan
– Những người đã mắc bệnh gan nói chung cần tránh các thức ăn nhiều dầu, mỡ, gia vị
– Bên cạnh đó cần bổ sung nhiều các loại protein được nấu nhừ, các loại hoa quả, rau xanh nhiều chất xơ như : táo, chuối, cà rốt, gạo lứt, cam, quýt, bưởi,…..
– Nên uống nhiều nước, đặc biệt là nước cam, chanh để tăng lượng nước cho cơ thể. Tuyệt đối không nên uống bia, rượu
– Đối với người bị xơ gan nên chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa một ít.
– Người bệnh gan cần kiêng đồ ăn cay, thuốc lá, thực phẩm chế biến sẵn…
– Thường xuyên luyện tập thể dục, không tự ý sử dụng các loại thuốc, nên chủ động thường xuyên khám sức khỏe định kỳ
Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ
Facebook: Tuệ Y Đường
⚕️ Bác sĩ CKI Nguyễn Nhật Minh
⚕️ Bác sĩ Đoàn Dung
Địa chỉ: 166 Nguyễn Xiển – Hạ Đình – Thanh Xuân – Hà Nội
Hotline: 0789.501.555 – 0789.502.555 – 0789.503.555
