Thuyền thoái là xác của ve sầu. Đây là vị thuốc đến từ loài động vật rất gần gũi với người dân Việt Nam. Thuyền thoái thường sinh sôi vào mùa xuân hạ. Thuyền thoái ngoài gắn bó với tuổi thơ của tất cả mọi người thì còn là vị thuốc rất hay được sử dụng trong nền Y học cổ truyền. Dưới đây là những ghi chép cổ về vị thuốc trên. Kính mời quý bạn đọc cùng Phòng khám Tuệ Y Đường tìm hiểu về vị thuốc đặc biệt này nhé!
1. Tính vị
Vị cam hàm, tính vi hàn
2. Quy kinh
Can, phế
3. Công năng
Bình can trấn kinh, giải độc, tán phong nhiệt
4. Đặc tính dược liệu
Ve sầu trước khi lột xác thì sống trong lòng đất, sau đó thì bò lên cây để lột, do vậy bẩm được khí của 2 hành thổ mộc để hóa sinh.
Bản chất không ăn thức ăn mà uống no sương gió, từ dưới đất chui lên vào ban đêm nên bẩm tính vi hàn.
5. Chủ trị
– Tính hàn, vị ngọt, rạn dày sương gió nên tán được phong nhiệt, kết hợp với thể nhẹ, nổi lên trên nên có khả năng phát được ban chẩn rất tốt( bản chất thuyền thoái là xác của con ve sầu đã lột nên đồng khí tương cầu, trị được sang dương ẩn chẩn ở ngoài bì phu)
– Trừ được bệnh viêm tai giữa, viêm màng tiếp hợp, màng mắt
– Thanh âm thì trong, cao, cho nên trị chứng trúng phong thất âm. Ngày kêu đêm nghỉ, đồng thanh tương ứng nên dùng để trị chứng trẻ con khóc dạ đề
6. Liều dùng
Liều dùng thuyền thoái từ 1-3g/ ngày
7. Kiêng kị
– Do tính thiện thoái, có khả năng hạ bào thai nên không dùng cho phụ nữ có thai
– Do tính sơ tiết phong nhiệt ngoài biểu, nhuận cơ hoạt khiếu nên dùng lâu dài sẽ tẩu tiết nguyên khí cơ thể, gây biểu hư.
8. Bào chế
Thuyền thoái có nhiều loại, nhưng nên chọn loại to, sắc ánh đen là tốt nhất.
Khi dùng thì phải rửa sạch bùn đất, bỏ cánh, chân, nấu với nước tương, sau đó phơi khô để dùng.
9. Các bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu thuyền thoái
9.1. Bài thuốc chữa chứng cảm sốt ở trẻ em
- Chuẩn bị: 2 – 4g thuyền thoái, 12g long đảm thảo, 12g kim ngân hoa, 12g thảo quyết minh, 10g liên kiều, 4g đảng sâm, 12g cúc hoa cùng 12g địa hoàng tươi.
- Thực hiện: Các vị thuốc cho vào ấm, thêm 600ml nước sắc lấy nước đặc, bỏ bã, cho trẻ uống ngày 1 thang.
9.2. Bài thuốc chữa màng mộng ở mắt
- Chuẩn bị: 3g thuyền thoái, 3g xà thối, 20g thạch thuyết minh, 12g bạch tật lê, 12g phòng phong, 8g thương truật, 4g xuyên khung, 12g xích thược, 8g đương quy cùng 4g chích thảo.
- Thực hiện: Cho hết vị thuốc vào ấm. Thêm 800ml nước rồi sắc lấy phân nửa. Bỏ bã và chia đều thuốc thành 2 lần uống trong ngày, dùng mỗi ngày 1 thang.
9.3. Bài thuốc chữa uốn ván
- Chuẩn bị: 32g thuyền thoái, 8g minh thiên ma, 8g chế nam tinh, 7 con cương tằm sao, 7 con toàn yết.
- Thực hiện: Các vị thuốc trên đem cho vào ấm sắc lấy nước đặc, lọc bỏ bã và uống khi còn ấm. Dùng mỗi ngày 1 thang trong vòng 3 ngày liên tục.
9.4. Bài thuốc chữa phá thương phong
- Chuẩn bị: 40g thuyền thoái, 8g thiên ma, 8g nam tinh chế, 29g bọ cạp cùng 2g cương tàm sao.
- Thực hiện: Các vị thuốc trên đem trộn cho đều rồi nghiền thành bột mịn. Mỗi lần uống 2 – 4g. Đối với trẻ em thì mỗi tối uống chỉ 1g và cách 2 giờ uống 1 lần.
9.5. Bài thuốc chữa viêm cầu thận
- Chuẩn bị: 20g thuyền thoái, 40g ích mẫu thảo, 20g tô diệp, 40g bố tra diệp, 20g tiêm bình lang.
- Thực hiện: Các vị thuốc trên cho hết vào ấm, thêm 1/2 thăng nước. Sắc lấy 200ml, bỏ bã đi rồi chia đều làm 2 lần uống, ngày dùng 1 thang.
9.6. Bài thuốc chữa chứng đau đầu, ù tai, chóng mặt
- Chuẩn bị: Thuyền thoái với lượng tùy ý.
- Thực hiện: Đem vị thuốc đi sao vàng rồi nghiền thành bột. Lấy uống mỗi ngày 4 – 6g chiêu cùng nước sôi ấm hoặc rượu trắng.
9.7. Bài thuốc chữa ho, khàn tiếng, mất tiếng, thở gấp
- Chuẩn bị: Thuyền thoái cùng với nghệ vàng liều lượng bằng nhau.
- Thực hiện: Đem 2 vị thuốc trên trộn đều rồi nghiền thành bột mịn. Trẻ em mỗi lần uống 4 – 6g, tần suất 3 – 4 lần mỗi ngày. Người lớn mỗi lần uống 8 – 12g cũng với tần suất 3 – 4 lần/ngày.
9.8. Bài thuốc chữa sốt cao, co giật ở trẻ em
- Chuẩn bị: 3g thuyền thoái cùng với 6g câu đằng.
- Thực hiện: Cả 2 vị thuốc trộn đều rồi nghiền thành dạng bột mịn. Trường hợp trẻ sơ sinh, đem thuốc quấy đều với chút nước rồi đi hấp cách thủy. Sau đó gạn lấy nước và chia thành nhiều lần uống trong ngày. Đối với trẻ lớn lơn thì chỉ cần đem thuốc bột hãm với nước sôi ấm, chia đều làm 2 – 3 lần uống trong ngày.
9.9. Bài thuốc chữa bệnh sởi
- Bài thuốc 1: Cần chuẩn bị 6g thuyền thoái, 12g cát căn, 6g xích thược, 8g liên kiều, 4g bối mẫu, 2g cam thảo cùng 6g kinh giới. Các vị thuốc trên cho vào ấm, đổ thêm nửa thăng nước. Sắc đến khi còn 300ml, lọc bỏ bã, chia đều làm 3 lần uống, dùng mỗi ngày 1 thang.
- Bài thuốc 2: Cần có 3g thuyền thoái, 3g bạc hà cùng 9g ngò gai. Các vị thuốc đem sắc lấy nước đặc, lọc bỏ phần bã đi và dùng uống ngày 1 thang.
9.10. Bài thuốc chữa viêm màng kết mạc cấp
- Chuẩn bị: 4g thuyền thoái, 12g kim ngân hoa, 4g đăng tâm thảo, 10g liên kiều, 12g cúc hoa, 12g sinh địa, 12g thảo quyết minh, 12g long đởm thảo.
- Thực hiện: Các nguyên liệu đem đi sắc lấy nước đặc, bỏ đi phần bã và chia nước thuốc thành nhiều lần uống, ngày dùng 1 thang.
9.11. Bài thuốc chữa mụn nhọt lở loét
- Chuẩn bị: Thuyền thoái cùng với bạch cương liều lượng bằng nhau.
- Thực hiện: Hai vị thuốc trên trộn đều rồi đem nghiền thành dạng bột mịn. Sau đó trộn cùng với giấm để thu dạng hồ nhão. Bôi thuốc này vào xung quanh vết nhọt, để hở phần miệng. Khi cồi nhọt trồi ra thì lấy bỏ đi và bôi thuốc thêm lần nữa.
9.12. Bài thuốc chữa viêm da
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 15g nhân trần, 3g đại hoàng, 12g bồ công anh, 12g kim ngân hoa, 12g chi tử, 10g dã cúc hoa, 10g lạc tiên bì, 6g bạc hà cùng 6g khổ sâm.
- Thực hiện: Đem các vị thuốc trên đi sắc làm 2 lần để lấy nước đặc, uống nhiều lần, mỗi ngày 1 thang. Mỗi liệu trình sẽ duy trì liên tục 7 ngày. Dùng với trường hợp trên da xuất hiện các mảng ban nhỏ sần lên, gây ngứa, chảy dịch có mùi hôi, đóng vảy vàng.
9.13. Bài thuốc chữa bệnh chàm thể phong nhiệt
- Bài thuốc 1: Cần có 6g thuyền thoái, 12g mộc thông, 12g phòng phong, 12g kinh giới, 12g ngưu bàng tử, 20g thạch cao, 8g tri mẫu, 16g sinh địa. Các vị thuốc này đem trộn đều rồi tán thành dạng bột mịn. Mỗi lần uống từ 8 – 12g chiêu với nước sôi ấm. Ngày dùng 2 lần vào bữa sáng và bữa tối.
- Bài thuốc 2: Chuẩn bị 6g thuyền thoái, 12g sinh địa, 12g trạch tả, 8g sài hồ, 8g mộc thông, 4g cam thảo, 8g long đởm thảo, 8g chi tử, 8g xa tiền cùng 8g hoàng cầm. Các vị thuốc sắc lấy nước, lọc bỏ bã và uống mỗi ngày chỉ 1 thang.
9.14. Bài thuốc chữa bệnh chàm thể mãn tính
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 12g đương quy, 16g kinh giới, 16g thục địa, 16g sinh địa, 12g phòng phong, 12g bạch thược, 8g bạch tiễn bì, 8g khổ sâm, 12g thương truật cùng 12g sinh phụ tử.
- Thực hiện: Đem tất cả vị thuốc trên đi sắc lấy nước, bỏ bã rồi chia uống nhiều lần, mỗi ngày dùng 1 thang.
>>>>>> Cùng tìm hiểu thêm về vị thuốc Bạch thược
9.15. Bài thuốc trị viêm da thần kinh thể phong nhiệt
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 20g thạch cao, 12g kinh giới, 12g sinh địa, 12g đương quy, 12g ngưu bàng tử, 12g phòng phong, 12g địa phủ tử cùng 12g tri mẫu.
- Thực hiện: Các vị thuốc này đem đi sắc lấy nước, bỏ bã, uống ngày 1 thang.
9.16. Bài thuốc chữa viêm da thần kinh thể huyết táo
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 8g cương tàm, 16g kinh giới, 12g kê huyết đằng, 12g đỗ đen, 12g cam thảo nam, 12g sa sâm, 12g cây cứt lợn cùng 12g kỷ tử.
- Thực hiện: Cho các vị thuốc vào ấm sắc lấy nước, lọc bỏ phần bã. Chia đều làm nhiều lần uống, ngày dùng 1 thang.
9.17. Bài thuốc chữa tăng huyết áp
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 12g huyền sâm, 9g ngưu tất, 9g phục linh, 9g mạch đông, 9g cúc hoa, 9g câu đằng, 15g sinh cốt long, 15g đại giả thạch, 6g chích viễn chí cùng 15g sinh mẫu lệ.
- Thực hiện: Các vị thuốc trên đem cho vào ấm, sắc với 1 thăng nước lấy nước đặc. Bỏ bã đi chia đều làm 3 lần uống, liều 1 thang/ngày.
9.18. Bài thuốc chữa viêm thanh quản thể phế nhiệt
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 12g cát cánh, 12g tang diệp, 12g kinh giới, 6g cam thảo cùng 12g tiên hồ.
- Thực hiện: Các vị thuốc đem sắc lấy nước, chia làm 2 – 3 lần uống. Uống vào sau bữa ăn 30 phút, liều 1 thang/ngày.
9.19. Bài thuốc chữa viêm thanh quản thể đờm nhiệt
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 10g qua lâu, 8g hạnh nhân, 10g bối mẫu, 6g cam thảo, 10g hoàng cầm, 10g ngưu bàng, 10g chi tử, 8g tri mẫu, 12g tiền hồ, 12g cát cánh, 12g tang bì.
- Thực hiện: Cho các vị thuốc trên vào ấm, thêm 600ml nước. Sắc lấy phân nửa, loại bã rồi chia lam 3 lần uống. Ngày dùng 1 thang, uống thuốc sau bữa ăn 30 phút.
9.20. Bài thuốc chữa tai biến mạch máu não
- Chuẩn bị: 6g thuyền thoái, 6g thạch xương bồ, 6g bột cam thảo, 12g quy bản, 18g sinh bạch thược, 15g câu đằng, 15g thạch quyết minh, 15g sinh địa, 9g hàng cúc hoa, 9g đảm nam tinh, 9g thảo quyết sao.
- Thực hiện: Các vị thuốc trên đem sắc lấy nước uống, liều 1 thang/ngày.
Mọi ý kiến đóng góp và thắc mắc xin phép được gửi về:
? Facebook: Tuệ Y Đường
?Ths.Bs Trần Thị Thu Huyền
? Bác sĩ Đoàn Dung
?Địa chỉ: 166 Nguyễn Xiển- Hạ Đình- Thanh Xuân- Hà Nội
?Hotline: 0789.502.555 – 0789.503.555
