Hạt sen chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe và sắc đẹp, không chỉ là món ăn ngon mà còn xuất hiện trong các bài thuốc quý. Hãy cùng Phòng Khám đông y Tâm Mộc Viên tìm hiểu.
Theo Đông y hạt sen có vị ngọt, chát, tính bình; vào các kinh: tâm, tỳ và thận. Có tác dụng dưỡng tâm an thần, ích thận, bổ tỳ, sáp tràng, an thai, lợi thủy. Dùng cho các trường hợp di tinh đái hạ, tỳ hư tiết tả , tiêu chảy lỏng, lỵ dài ngày, hồi hộp mất ngủ, cơ thể suy nhược.
Hạt sen có rất nhiều tên gọi: liên nhục, liên thực, liên mễ, liên tử. Ở một số nơi trên thế giới hạt sen còn được coi là biểu tượng của tình yêu .
Thành phần chính của hạt sen gồm: tinh bột , đường raffinose, protein 14,8% gồm các acid amin, methionine 2,42%; methionin 0,82%; leucin 3,23%; isoleucin 1,11%; phenylalanin 12,64%. Ngoài ra, còn có 2,11% dầu béo gồm các acid béo. Các nghiên cứu dược lý cho thấy hạt sen có những tác dụng sau: Hạ huyết áp; Cường tim an thần: Trong hạt sen có các alkaloid có tác dụng cường tim. Liensinine có tác dụng đối kháng calci và ổn định nhịp tim; Tư dưỡng bổ hư, cầm di tinh; Phòng chống các khối u; Chống lão hóa: Hạt sen và củ hạt sen có chứa một loại enzym đặc biệt có tác dụng “hàn gắn, phục hồi” protein trong cơ thể con người bị tổn thương. Chính vì vậy hạt sen có những công dụng tuyệt vời sau đây:
Cải thiện tiêu hóa
Hạt sen có vị ngọt, tính bình, vào 3 kinh tâm, tỳ, thận với tác dụng bổ tỳ, dưỡng tâm, sáp trường, cố tinh. Vì vậy, hạt sen trở thành vị thuốc quý dùng để chữa các bệnh tỳ hư, ăn uống kém, tiêu hóa yếu, chậm hấp thu, đặc biệt là trẻ biếng ăn, ăn nhiều nhưng chậm lớn, mất ngủ, hồi hộp, lo âu…
Làm đẹp da, chống lão hóa
Các chất chống oxy hóa trong hạt sen giúp ngăn ngừa sự hủy hoại của gốc tự do, bảo vệ tế bào và mô cơ thể. Loại hạt nay còn chứa một enzyme đặc biệt có tác dụng hàn gắn, phục hồi protein bị tổn thương, chống lại lão hóa, cho làn da trẻ trung và tươi sáng. Thường xuyên ăn hạt sen không chỉ khiến da đẹp, mà còn làm móng khỏe, tóc mượt, ít rụng gãy và lâu bạc.
Trị mụn
Hạt sen giàu hàm lượng kaempferol, một chất flavonoid tự nhiên và hữu ích, có tác dụng ngăn ngừa viêm nhiễm, bảo vệ tế bào và mô cơ thể trước tác hại của các gốc tự do. Công dụng thanh nhiệt của hạt sen còn giúp da khỏe hơn, tránh mụn nhọt, trứng cá, vết thâm đỏ, phát ban…
Cải thiện vòng một sau sinh
Vòng một chảy xệ là nỗi ám ảnh của nhiều chị em sau sinh hoặc giai đoạn cai sữa cho con. Tình trạng này có thể cải thiện nếu ăn hạt sen mỗi ngày. Theo Đông y, dùng 20g hạt sen khô, 5g nhân sâm, 10g táo đỏ và 200g đậu tương cho vào nồi hầm nhừ, thêm chút đường cho dễ ăn, sẽ giúp đôi gò bồng đảo săn chắc hơn.
Giúp an thai, ngừa sảy thai
Đối với những phụ nữ có tiền sử sảy thai quen dạ hoặc dễ động thai, hạt sen thực sự là vị thuốc quý. Chị em có thể nấu cháo gạo tẻ cùng gà mái đen và hạt sen, hoặc nấu cháo gạo nếp với hạt sen và rễ cây gai (cây gai trồng lấy sợi). Nấu ăn mỗi tháng một lần sẽ giúp an thai tốt.
Chữa đau đầu
Với hàm lượng protid, gluxit, vitamin nhóm B, PP và C cao, hạt sen có mặt trong nhiều bài thuốc chữa đau nửa đầu. Người bệnh có thể kết hợp hạt sen với một số vị thuốc khác để tăng dược tính như long nhãn, đậu đen, đậu xanh, ngải cứu, nhân trần, thục quy…
Tâm sen trong hạt sen có tác dụng an thần tốt
Chữa mất ngủ
Thực tế, hạt sen có tác dụng chữa mất ngủ hiệu quả nếu còn tâm sen. Người thường xuyên mất ngủ nên giữ nguyên tâm sen khi chế biến các món ăn bổ dưỡng cho cơ thể để an thần, thanh nhiệt, ngủ ngon.
Tốt cho trí não
Hạt sen giàu canxi, protein, photpho… có tác dụng ích tâm, bổ thận, kiện tỳ, dưỡng tâm, ích trí, tốt cho sự phát triển thần kinh và trí não của thai nhi. Do đó, mẹ bầu nên bổ sung hạt sen vào thực đơn hàng ngày trong thời gian mang thai để sinh con khỏe mạnh, thông minh hơn.
Cách chế biến hạt sen thành nhiều món ăn bài thuốc hay.
Trong bài viết này chúng tôi xin giới thiệu một số món ăn bài thuốc an thần từ hạt sen:
1. Các loại chè
- Chè hạt sen: hạt sen, gạo cho mỗi thứ 200 gr; phục linh 100 gr. Xay thành bột mịn, đường vừa đủ, thêm nước vào nấu chè.
- Chè hạt sen – long nhãn: 100gr hạt sen tươi, 300gr long nhãn , 400gr đường cát. Nấu chè để ăn. Tác dụng: bổ huyết dưỡng tâm an thần, làm nhu nhuận da.
- Liên nhục, bách hợp mạch đông thang: liên nhục 15gr, bách hợp 30gr, mạch môn đông 12gr sắc uống. Tác dụng: tư âm dưỡng tâm an thần.
2. Đại táo nhân nhĩ liên nhục
- Đại táo ngân nhĩ liên nhục thang: đại táo 100gr, ngân nhĩ 50gr, liên nhục 100gr rửa sạch cho vào nồi, cho nước vào đun chín, thêm đường vừa đủ.
- Bài thuốc dưỡng tâm, an thần: táo nhân 12g, hạt sen 12g, viễn chí 12g, phục thần 12g, hoàng kỳ 12g, đảng sâm 12g, cam thảo 4g, trần bì 6g. Sắc uống. Trị chứng hư lao tâm phiền không ngủ được, tim đập hồi hộp, đầu váng, mắt hoa…
- Canh hạt sen đại táo: củ sen 2 cái, hạt sen 100gr, đại táo 200gr, đường tinh thể. Rửa ngó sen gọt vỏ và thái hạt lựu, cho vào nồi cùng hạt sen và đại táo, thêm đường vừa đủ đun sôi một giờ rưỡi.
- Hạt sen hầm long nhãn táo tàu: hạt sen, long nhãn mỗi loại 30g, táo tàu 5-6 quả, đường phèn lượng vừa đủ. Ngâm hạt sen cho nở, bỏ tâm, rửa sạch. Cho hạt sen, long nhãn, táo tàu vào nồi đun với lượng nước vừa đủ. Thêm đường phèn sau khi sen đã nhừ.
3. Cháo hạt sen
- Cháo hạt sen: hạt sen 30gr, gạo tẻ 150gr. Nấu cháo, thêm đường hoặc muối. Dùng cho các trường hợp suy nhược cơ thể, tiêu lỏng dài ngày.
- Nước sen – dừa: 100gr hạt sen, 100gr dừa nạo, 400gr đường cát. Nấu hạt sen chín mềm, hòa với dừa nạo và nước đường để dùng.
Cháo hạt sen dùng cho các trường hợp suy nhược cơ thể, tiêu lỏng dài ngày.
4. Hạt sen bách hợp thịt lợn
- Hạt sen bách hợp hầm thịt: Hạt sen 30gr, bách hợp 30gr, thịt lợn nạc 200gr, gia vị vừa đủ. Lấy hạt sen ngâm nước nóng, đến khi nở bỏ vỏ ngoài, bỏ tâm, bách hợp rửa sạch. Thịt lợn rửa sạch, ngâm trong nồi nước để ráo nước huyết, lấy ra rửa sạch thái miếng mỏng. Cho tất cả vào nồi, nước vừa đủ, đun to lửa rồi hầm cho đến khi thịt chín nhừ cho gia vị, hành, gừng vào.
Trên đây là một số công dụng và cách chế biến bài thuốc, món ăn từ hạt sen. Hi vong giúp bạn đọc lựa chọn và tìm ra công thức chế biến hạt sen nâng cao sức khỏe cho gia đình mình.
