Viêm phần phụ tưởng chừng thuần tuý nhưng nếu như hiện trạng kéo dài có thể gây những chứng khó sinh và vô sinh. Trên thực tế có rất nhiều chị em phụ nữ vẫn chưa hiểu rõ phần phụ cấu tạo gồm những cơ quan nào? Nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị viêm phần phụ ra sao. Bài viết dưới đây Phòng Khám Đông y Tuệ Y Đường sẽ giúp chị em hiểu rõ các vấn đề trên.
ĐẠI CƯƠNG VỀ VIÊM PHẦN PHỤ
Theo BS Trần Thu Huyền viêm phần phụ là một trong những bệnh phổ biến ở phụ nữ nó liên quan mật thiết với quan hệ tình dục. Ngoài ra nó còn là hậu quả của các biến chứng trong sinh đẻ như nạo sót nhau, bóc rau sau đẻ, đặt dụng cụ tử cung (DCTC) không đảo đảm vô khuẩn và nhất là trong các trường hợp phá thai không an toàn.
Tuỳ theo vi khuẩn gây bệnh, bệnh cảnh lâm sàng thường biểu hiện dưới dạng cấp tính, bán cấp tính và mãn tính
Phần phụ ở người phụ nữ bao gồm: buồng trứng, vòi tử cung (vòi trứng), dây chằng rộng. Viêm phần phụ thường bắt đầu từ viêm vòi tử cung, sau đó lan ra xung quanh.
TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CỦA VIÊM PHẦN PHỤ
1. Hình thái cấp tính
Viêm phần phụ cấp thường xảy ra sau đẻ, sau sẩy thai hoặc sau các can thiệp thủ thuật ở vùng tiểu khung như nạo hút, đặt vòng, tháo vòng…và sau viêm âm đạo cấp do vi khuẩn lậu.
a, Triệu chứng lâm sàng:
– Nổi bật là đau vùng bụng dưới đột ngột ở phụ nữ, đau tăng khi đi lại, thường đau cả hai bên ( chiếm 90%)…
– Rối loạn kinh nguyệt xảy ra trong 50% các trường hợp, dấu hiệu nặng nề kích thích vùng bụng như mót rặn, đi nặng, tiểu khó, tiểu không hết nước tiểu (chiếm 15-25% các trường hợp).
– Sốt là dấu hiệu kèm theo các triệu chứng này, nhiệt độ lên đến 390C.
– Có thể nôn hoặc buồn nôn.
– Khám bụng thấy đề kháng bụng vùng dưới, nhưng không co cứng thành bụng, có dấu giảm áp – Blumberg (+).
– Đặt mỏ vịt: có nhiều khí hư, có khi là mủ, chiếm từ 39-65% các trường hợp, ta nên lấy dịch âm đạo làm xét nghiệm.
– Thăm khám phối hợp bằng 2 tay trong âm đạo và trên bụng, ta thấy tử cung mềm, khi lay động sẽ thấy tử cung sẽ gây đau, hai phần phụ nề đau. Đôi khi phát hiện thấy khối cạnh tử cung thường ở mặt sau của tử cung, dính không di động.
b, Cận lâm sàng
– Công thức máu có bạch cầu tăng, đặc biệt bạch cầu trung tính tăng cao.
– CRP tăng.
– Cấy máu có thể phát hiện vi khuẩn gây bệnh. Xét nghiệm dịch cổ tử cung để phát hiện thấy khối cạnh tử cung để phát hiện vi khuẩn lậu và Chlamydia. Trên thực tế xét nghiệm không phải lúc nào cũng cho kết quả dương tính vì viêm phần phụ có thể xảy ra do tạp khuẩn. Siêu âm để phát hiện các khối viêm nhiễm và áp xe phần phụ.
2. Hình thái bán cấp: chiếm 30% các trường hợp.
a, Triệu chứng lâm sàng: thường nhẹ hơn với:
– Đau âm ỉ vùng bụng hạ vị hoặc thắt lưng.
– Rong kinh thường hay gặp.
– Khí hư không rõ ràng, không đặc hiệu.
– Sốt nhẹ 37,50C -380C
– Khám bụng: thường thấy bụng mềm, khám thấy có đề kháng cục bộ vùng bụng dưới.
– Khám âm đạo: có thể thấy đau một hoặc hai bên của phần phụ, có khối nề khó phân biệt ranh giới với tử cung. Có dấu hiệu đau khi lay động tử cung.
– Khám trực tràng: người bệnh rất đau khi khám.
b, Cận lâm sàng
– Bạch cầu tăng với bạch cầu trung tính vừa phải.
– CRP tăng
– Siêu âm xác định được khối phần phụ với âm vang hỗn hợp.
– Nội soi ổ bụng: có thể gặp các thương tổn phối hợp viêm phần phụ, viêm quanh gan dạng màng dính giữa gan và cơ hoành, hoặc mặt trên gan với thành trước ổ bụng như các sợi dây đàn violon (hội chứng Fitz- Hugh- Curtis: viêm quanh gan thứ phát sau viêm sinh dục không đặc hiệu. có các dấu hiệu sốt, đau hạ sườn phải lan lên vai, có các dấu hiệu của tiểu khung làm nghĩ đến viêm phần phụ. Tuy nhiên không có vàng da, các xét nghiệm chức năng gan và siêu âm đường mật đều bình thường).
3. Hình thái mãn tính
a, Nguyên nhân: do viêm phần phụ cấp tính không được điều trị đầy đủ kịp thời.
b,. Triệu chứng:
– Cơ năng:
+ Đau: đau vùng hạ vị hây hai bên hố chậu, thường có một bên trội hơn đau thay đổi về cường độ thời gian từng cơn hay liên tục; khi đi lại niều làm việc nặng đau tăng, khi nghỉ ngơi đau ít hơn.
+ Khí hư: không nhiều, không đặc hiệu
+ Ra máu: có thể ra máu bất thường trước và sau khi hành kinh hoặc rong kinh.
– Thực thể:
+ Khám âm đạo phối hợp nắn bụng để phát hiện.
+ Tử cung di động hạn chế khi lay động
+ Có thể có khối cạnh tử cung, ấn đau, ranh giới không rõ do vòi tử cung dính với buồng trứng thành một khối.
CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT VIÊM PHẦN PHỤ
– Đau do bệnh đường tiêu hoá và tiết niệu
– Viêm ruột thừa cấp: viêm phần phụ thấy đau cả 2 bên, điểm của phần phụ phải thấp hơn điểm đau của ruột thừa viêm.
– Viêm mủ bể thận
– Viêm đại tràng
– Chửa ngoài tử cung.
+ Chậm kinh, đau bụng một bên hố chậu, rong huyết
+ HCG(+)
+ Siêu âm: không thấy túi ối trong buồng tử cung
– Viêm, ứ nước vòi tử cung do lao.
TIẾN TRIỂN CỦA BỆNH VIÊM PHẦN PHỤ
– Viêm phúc mạc đáy chậu
– Áp xe phần phụ
– Áp xe buồng trứng
– Viêm tấy lan tỏa đáy chậu.
– Viêm phúc mạc toàn thể
– Di chứng: di chứng thường gặp của viêm nhiêm hố chậu đó là:
+ Vô sinh do tắc vòi tử cung hai bên, dính tua loa vòi…
+ Thai ngoài tử cung.
+ Đau vùng chậu kinh niên.
PHÒNG BỆNH VIÊM PHẦN PHỤ
BS Trần Thu Huyền chia sẻ các biện pháp để phòng bệnh viêm phần phụ như sau:
– Định ký tổ chức khám phụ khoa tuyến cơ sở để phát hiện và điều trị sớm, đặc biệt nhóm nguy cơ hoặc những người làm việc trong môi trường nước bẩn.
– Phát hiện sớm, điều trị tích cực viêm nhiễm đường sinh dục dưới ngay khi mới nhiễm.
– Phát hiện và điều trị viêm niệu đạo ở nam và nữ có hiệu quả.
– Sử dụng bao cao su ở những người có nguy cơ cao với bệnh lây truyền qua đường tình dục.
– Tôn trọng nguyên tắc vô khuẩn khi làm các thủ thuật sản phụ khoa.
– Tuyên truyền, hướng dẫn vệ sinh kinh nguyệt, vệ sinh cá nhân, vệ sinh giao hợp. Tuyên truyền lối sống lành mạnh.
– Vận động sinh đẻ có kế hoạch tránh có thai ngoài ý muốn
Viêm âm đạo ở trẻ em: Nguyên nhân và cách điều trị mẹ cần biết
VIÊM PHẦN PHỤ NÊN ĂN GÌ ĐỂ PHÒNG BỆNH TỐT NHẤT?
Dưới đây là một số loại thực phẩm mà chị em phụ nữ nên tăng cường bổ sung trong thực đơn hàng ngày để giúp phòng tránh và hỗ trợ điều trị viêm phần phụ hiệu quả. Đồng thời những thực phẩm dưới đây cũng chính là đáp án trả lời cho câu hỏi “viêm phần phụ nên ăn gì”.
Bổ sung tỏi
Viêm phần phụ nên ăn gì? Đáp án đầu tiên cần phải kể đến là tỏi, loại gia vị quen thuộc trong bếp của mỗi gia đình. Đây không chỉ dược liệu trong các bài thuốc trị ho, hen suyễn, viêm phế quản mà còn được có thể dùng để điều trị viêm phần phụ.
Công dụng:
- Theo các nhà khoa học, tỏi có tác động rất tốt đến sức khỏe con người nhờ tác dụng chống viêm, kháng khuẩn tốt.
- Trong đó phải kể đến hoạt chất Allicin – loại kháng sinh tự nhiên giúp tăng sức đề kháng, tiêu diệt nhanh chóng các loại vi khuẩn, nấm mốc có hại.
- Giúp âm đạo và cổ tử cung luôn sạch sẽ và khỏe mạnh.
Cách sử dụng:
Ngoài việc ăn tỏi trực tiếp trong khẩu phần ăn hàng ngày, người bệnh còn có thể dùng tỏi để vệ sinh vùng kín. Đây được coi là cách điều trị viêm phần phụ khá hiệu quả và được sử dụng rộng rãi trong dân gian.
Lưu ý:
- Hạn chế dùng tỏi cho những người huyết áp thấp và đau dạ dày. Vì nó có thể khiến huyết áp tụt đột ngột và những cơn đau dạ dày trở lên dữ dội hơn.
- Ngoài ra nếu đang chuẩn bị phẫu thuật hoặc đang dùng thuốc chống lao isoniazid, thuốc điều trị HIV người bệnh cũng không nên sử dụng thực phẩm này quá nhiều.
Ăn sữa chua
Nếu chưa biết viêm phần phụ nên ăn gì thì sữa chua chính là gợi ý hoàn hảo mà BS Trần Thu Huyền gửi tới người bệnh.
Sữa chua là một trong những thực phẩm tốt cho người viêm phần phụ
Công dụng:
- Ngoài việc tăng cường lợi khuẩn và các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Sữa chua còn giúp bổ sung acid lactic và lợi khuẩn probiotics.
- Các hoạt chất này sẽ giúp khống chế và tiêu diệt các vi khuẩn có hại đồng thời tạo môi trường thuận tốt để các lợi khuẩn phát triển.
- Việc bổ sung sữa chua thường xuyên còn giúp âm đạo được cân bằng lượng pH, giúp loại bỏ các bệnh phụ khoa nhanh chóng trong đó có viêm phần phụ.
Cách dùng:
Người bệnh nên ăn trực tiếp sữa chua, tốt nhất là ăn sữa chua không đường để tránh tạo môi trường cho vi khuẩn và ký sinh trùng có hại phát triển.
Lưu ý:
- Tuy sữa chua rất tốt nhưng người bệnh cũng chỉ nên ăn ở mức độ vừa phải. Tuyệt đối không ăn quá nhiều vì có thể gây rối loạn tiêu hóa dẫn đến tình trạng đau bụng, đi ngoài, phân lỏng,…
- Tốt nhất nên ăn 1 hộp sữa chua/ ngày, ăn vào sau bữa tối để cơ thể hấp thụ tốt nhất.
- Tuyệt đối không ăn sữa chua hâm nóng hoặc để đông đá. Vì các lợi khuẩn trong sữa chua sẽ không còn nguyên vẹn.
Thực phẩm giàu vitamin C
Thực phẩm giàu vitamin C cũng là một trong những đáp án quan trọng, không thể bỏ qua của câu hỏi “viêm phần phụ nên ăn gì”.
Công dụng:
- Vitamin C không chỉ tốt cho sức khỏe và quá trình làm đẹp của phụ nữ.
- Mà còn giúp tăng sức đề kháng, nâng cao khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh phụ khoa như vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng có hại.
Cách dùng:
- Người bệnh nên tăng cường bổ sung rau xanh và các loại trái cây giàu vitamin C như: Cam, táo, đu đủ, cà chua trong thực đơn hàng ngày.
- Đồng thời tránh những loại quả ngọt, hàm lượng đường cao.
-
Các thực phẩm giàu vitamin C
Lưu ý:
Người bệnh nên tăng cường bổ sung hoa quả giàu vitamin C vào buổi sáng để cơ thể hấp thụ tối đa dưỡng chất mà không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Thực phẩm cân bằng độ pH trong âm đạo
Độ pH trong âm đạo là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ cô bé khỏi các yếu tố tấn công xung quanh. Khi pH quá thấp hoặc quá cao, các loại vi khuẩn, nấm mốc sẽ có cơ hội sinh sôi và phát triển trong “vùng tam giác vàng”. Do đó, lựa chọn những thực phẩm giúp cân bằng nồng độ pH là nguyên tắc hết sức quan trọng khi không biết “viêm phần phụ nên ăn gì”.
Một số thực phẩm mà chị em phụ nữ nên tăng cường bổ sung để đảm bảo cân bằng nồng độ pH cho cô bé như: Thực phẩm nhiều kali, magie, natri,…
Bổ sung nước thường xuyên
Viêm phần phụ nên ăn gì? Ngoài việc bổ sung các loại thực phẩm có lợi kể trên, người bệnh còn nên tăng cường bổ sung nước. Đây là yếu tố hết sức quan trọng đối với cơ thể và sự cân bằng nồng độ pH.
Việc bổ sung nước còn giúp thải độc tố nhanh hơn, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh, có sức đề kháng tốt để phòng chống bệnh viêm phần phụ.
Với những gợi ý kể trên, chắc hẳn người bệnh đã phần nào tìm được đáp án của câu hỏi “viêm phần phụ nên ăn gì” để chóng lành bệnh. Tuy nhiên bên cạnh những thực phẩm cần tăng cường bổ sung, người bệnh cũng cần chú ý đến một số thực phẩm không tốt cho quá trình điều trị.
VIÊM PHẦN PHỤ NÊN KIÊNG VÀ HẠN CHẾ NHỮNG GÌ?
BS Trần Thu Huyền cho biết những loại thực phẩm dưới đây không những có hại cho sức khỏe mà còn khiến quá trình điều trị viêm phần phụ của người bệnh gặp khó khăn. Vì vậy, ngoài đáp án “viêm phần phụ nên ăn gì” người bệnh nên nắm rõ những thực phẩm có hại dưới đây để hạn chế sử dụng trong thực đơn hàng ngày của gia đình.
Tránh ăn đồ cay nóng
Đồ ăn cay nóng là sở thích của không ít người, nhất là chị em phụ nữ. Tuy nhiên đối với những người viêm phần phụ thì đây lại là một điều đại kỵ. Bởi loại thực phẩm này sẽ làm tăng nhiệt trong cơ thể, khiến độc tố tích tụ trong cơ quan nội tạng, làm nước tiểu đậm màu và hậu môn thêm nóng rát.
Tất cả những yếu tố trên chính là tiền đề thuận lợi để viêm phần phụ phát triển và ngày càng nặng hơn. Và đây cũng chính là lý do bên cạnh câu hỏi viêm phần phụ nên ăn gì, thì người bệnh còn cần phải biết hạn chế đồ ăn cay nóng.
Các chất kích thích
Các chất kích thích không chỉ có hại đến sức khỏe mà còn khiến tình trạng viêm nhiễm phụ khoa, viêm phần phụ của chị em thêm nặng hơn. Bởi chúng có khả năng làm suy yếu hoạt động của các ký sinh trùng có lợi đồng thời tạo điều kiện cho các tác nhân gây hại xâm nhập và phát triển mạnh trong “cô bé”.
Theo các nhà khoa học, hoạt chất nicotin trong thuốc lá có thể làm giảm oxy trong máu, cản trở quá trình lưu thông khí huyết đến bộ phận sinh dục, khiến nồng độ pH trong âm đạo bị mất cân bằng. Ngoài ra việc sử dụng thuốc lá trong thời gian dài còn khiến sức đề kháng cơ thể bị giảm, tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh.
Cũng giống như thuốc lá, rượu bia và đồ uống có cồn cũng là thực phẩm mà chị em phụ nữ cần hạn chế khi chưa biết viêm phần phụ nên ăn gì. Bởi chúng có khả năng gây nóng ẩm cho khu vực “tam giác vàng” tạo môi trường thuận lợi để các chủng khuẩn phát triển mạnh, làm trầm trọng hơn tình trạng viêm phần phụ.
Vì vậy, ngoài việc tìm đáp án cho câu hỏi”viêm phần phụ nên ăn gì” thì người bệnh tuyệt đối không nên ăn thực phẩm chứa chất kích thích.
Kiêng đồ ngọt và nhiều chất béo
Việc thường xuyên dung nạp vào cơ thể những thực phẩm nhiều đường, giàu chất béo không những khiến gia tăng nguy cơ béo phì, thừa cân, mỡ máu, huyết áp cao… mà còn khiến tăng lượng nhiệt trong cơ thể nhất là vùng kín.
Trong khi đó, nấm và các loại vi khuẩn lại thường ưa thích môi trường có nhiệt độ cao. Vì vậy việc bổ sung những thực phẩm kể trên chính là tiền đề để chúng phát triển và gây bệnh.
Do đó, khi chưa biết viêm phần phụ nên ăn gì, người bệnh cần giảm bớt các thực phẩm giàu chất béo và đường trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ
Cũng giống như đồ ngọt và chất béo, đồ ăn nhiều dầu mỡ cũng là loại thực phẩm mà người bệnh viêm phần phụ nên cần hạn chế. Nguyên nhân là bởi, nhóm thực phẩm này có khả năng sinh nhiệt cho vùng kín, gây ẩm ướt và khó chịu cho cô bé. Ngoài ra việc ăn thường xuyên đồ ăn nhiều dầu mỡ còn có thể khiến cơ thể tăng hàm lượng chất béo, kích thích vi khuẩn, ký sinh trùng xâm nhập và ăn sâu vào cổ tử cung, ống dẫn trứng,…
Thậm chí một số nghiên cứu khoa học còn chỉ ra rằng, 90% chị em phụ nữ sẽ tránh được viêm phần phụ nếu giảm lượng đường trong một số bữa ăn hàng ngày. Bởi thế nếu chưa biết viêm phần phụ nên ăn gì, chị em phụ nữ nên hạn chế những thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo như: Bơ thực vật, đậu phộng, bánh kem, chocolate,…
Kiêng hải sản
Dù hải sản chứa nhiều dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên đối với những người mắc bệnh viêm phần phụ thì nhóm thực phẩm này lại không hề có lợi thậm chí còn khiến tình trạng bệnh thêm dai dẳng, kéo dài.
Theo các chuyên gia sản phụ khoa, một số loại hải sản như: Tôm, cua, mực,… có thể sẽ khiến cho cô bé luôn trong tình trạng ẩm ướt, ngứa ngáy, khó chịu vì bị kích ứng. Nếu còn đang băn khoăn không biết viêm phần phụ nên ăn gì, kiêng gì thì tuyệt đối tránh xa hải sản.
Trên đây là một số thông tin về viêm phần phụ, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, và cách phòng tránh viêm phần phụ mà Đông y Tuệ Y Đường muốn nhắn gửi tới bạn đọc, hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn hiểu rõ hơn về tình trạng phụ khoa của mình. Mọi thắc mắc cần tư vấn có thể liên hệ trực tiếp BS Trần Thu Huyền hoặc Đông y Tuệ Y Đường để được tư vấn giải đáp kịp thời nhé !
