Hiện nay, việc lựa chọn phương pháp tránh thai là một trong những vấn đề được rất nhiều chị em phụ nữ quan tâm, mang thai ngoài ý muốn không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần, thậm chí người phụ nữ còn phải đối mặt với những nguy cơ về sức khỏe sinh sản. Hãy cùng Bác sĩ Thu Huyền– trưởng khoa khám bệnh Phòng khám Đông y Tuệ Y Đường chia sẻ về các phương pháp tránh thai hiện nay
1. Dụng cụ tử cung
Dụng cụ tử cung (DCTC) đã được khẳng định là một phương pháp tránh thai cao, được công nhận để sử dụng rộng rãi, hiệu quả tránh thai cao, dễ sử dụng, kinh tế, không ảnh hưởng đến sức khỏe, thời gian tránh thai lâu dài, chỉ đặt 1 lần có tác dụng từ 10-12 năm và dễ có thai sau khi tháo DCTC
– Các loại dụng cụ tử cung DCTC: Được chia làm hai loại là vòng kín và vòng hở , dụng cụ tử cung được làm bằng Polyethylene có Bari Sulfat để cản quang, có nhiều hình dạng khác nhau như: Vòng tròn (Ota), hình xoắn ốc (Margulies), hình chữ S (lippes, Dana), vòng chữ T (T, Tcu) với các kích cỡ khác nhau
– Cơ chế tác dụng của dụng cụ tử cung :
+ Gây phản ứng viêm thứ phát tại niêm mạc tử cung, phá huỷ tinh trùng, ngăn cản sự làm tổ của noãn đã thụ tinh.
+ Làm đặc dịch nhầy ở cổ tử cung, cản trở sự di chuyển của tinh trùng (đối với dụng cụ có chứa nội tiết tố).
– Chỉ định: Cho mọi đối tượng muốn tránh thai tạm thời hoặc lâu dài trong tuổi sinh đẻ (kể cả trong thời kỳ cho con bú).
– Chống chỉ định: Rối loạn kinh nguyệt (rong kinh, rong huyết, đau bụng kinh), viêm nhiễm đường sinh dục trên, viêm âm đạo – cổ tử cung do vi khuẩn; nhiễm trùng hậu sản hoặc nhiễm trùng do nạo thai, khối u lành tính hoặc ác tính ở cơ quan sinh dục, dị dạng tử cung.
– Tác dụng phụ: Đau bụng, ra máu: Ra máu ngay sau khi đặt DCTC hoặc đến kỳ kinh máu ra nhiều hơn thường lệ. Ra máu thường xảy ra trong 2 – 3 tháng đầu sau khi đặt, nếu quá 3 tháng triệu chứng chảy máu không giảm phải đến khám lại, có thể có biến chứng DCTC chui vào ổ bụng và có thể có thai.
>>>>> Xem thêm: Rối loạn kinh nguyệt và các vấn đề thường gặp
2. Thuốc tránh thai
Theo Bác sĩ Thu Huyền, hiện nay thuốc tránh thai được sử dụng một cách rộng rãi. Có các loại như sau:
a, Viên thuốc tránh thai kết hợp
– Thành phần: Viên thuốc kết hợp gồm 2 thành phần là: Estrogen kết hợp Progestin. Thuốc được đóng vỉ 21 viên hoặc vỉ 28 viên (trong đó có 21 viên có thành phần thuốc và 7 viên đệm không chứa thuốc tránh thai
– Cơ chế
+ Ức chế phóng noãn do ức chế giải phóng FSH, LH từ trục dưới đồi – tuyến yên.
+ Cản trở sự làm tổ của trứng do biến đổi nội mạc tử cung không phù hợp.
+ Ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng do chất nhầy cổ tử cung đặc lại.
– Chỉ định: Tất cả phụ nữ muốn sử dụng một biện pháp tránh thai tạm thời, hiệu quả cao
– Chống chỉ định: + Có thai hoặc nghi ngờ có thai, đang cho con bú và dưới 6 tuần sau sinh, ra máu âm đạo bất thường chưa rõ nguyên nhân, đang theo dõi các loại khối u.
– Tác dụng phụ: Cương vú, đau vùng tiểu khung (kiểu giả có thai), nhức đầu, thay đổi tâm lý, ham muốn tình dục, tăng cân nhẹ do giữ muối, giữ nước.
b, Viên tránh thai đơn thuần
Viên thuốc tránh thai đơn thuần chỉ có Progestin, không có Estrogen. Ngoài tác dụng ngừa thai, còn thường được sử dụng với mục đích điều trị.
– Cơ chế: Làm đặc chất nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng xâm nhập lên đường sinh dục trên. Làm teo nội mạc tử cung, giảm khả năng làm tổ.
c, Viên tránh thai khẩn cấp.
– Cơ chế tác dụng: làm niêm mạc tử cung phát triển không thuận lợi cho sự làm tổ.
– Chỉ định: Trường hợp giao hợp không được bảo vệ, bị cưỡng dâm.
– Cách sử dụng:
+ Viên TT khẩn cấp chỉ có Progestin đơn thuần: Viên đầu tiên uống càng sớm càng tốt trong vòng 72 giờ sau giao hợp không được bảo vệ, viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ.
+ Viên thuốcTT kết hợp: Uống 4 viên thuốc tránh thai kết hợp trong vòng 72 giờ sau giao hợp, 12 giờ sau đó uống tiếp 4 viên.
– Tác dụng phụ thường gặp triệu chứng chóng mặt, buồn nôn và nôn sau khi dùng viên tránh thai khẩn cấp.
>>>>> Xem thêm: VÔ SINH Ở NỮ GIỚI
4. Thuốc tiêm tránh thai
Thuốc tiêm tránh thai DMPA là loại hormon progestin có tác dụng tránh thai 1 tháng hay 3 tháng, hiệu quả cao, có tác dụng lâu dài, chỉ cần tiêm một lần cho 4 tuần, 12 tuần.
Có thể hồi phục lại khả năng sinh sản. Không ảnh hưởng nhiều đến tim mạch, thích hợp cho phụ nữ trên 35 tuổi phải đề phòng với estrogen, dùng được cho phụ nữ cho con bú, không ảnh hưởng đến giao hợp, dễ sử dụng
– Cơ chế tác dụng: Thuốc tiêm DMPA liên tục ức chế phóng noãn, làm niêm mạc tử cung mỏng và làm đặc chất nhầy cổ tử cung.
– Chỉ định: cho những người phụ nữ muốn dùng biện pháp tránh thai dài hạn, có hồi phục, hiệu quả cao mà không phải dùng thuốc hàng ngày. .
–Chống chỉ định: dưới 6 tuần sau sinh; Nhiều yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch; Huyết áp cao không kiểm soát; Bệnh mạch; đang bị viêm tắc tĩnh mạch sâu; có tiền sử hoặc đang bị bệnh tim do thiếu máu; tiền sử đột quị;
Có tiền sử hoặc đang mắc ung thư vú; tiểu đường phụ thuộc insulin với những thay đổi mạch hoặc diễn biến bệnh trên 20 năm; đang bị viêm gan do virus, xơ gan nặng, các khối u gan.
–Tác dụng phụ: ra huyết thấm giọt, rong kinh giữa kỳ, vô kinh, tăng cân nhẹ. Việc sử dụng kéo dài thường đi kèm với việc giảm mật độ khoáng trong xương và sẽ trở lại bình thường sau khi ngừng sử dụng thuốc
– Nhược điểm: Vì thuốc có tác dụng kéo dài nên không thể ngưng tác dụng ngay hoặc lấy ra khỏi cơ thể khi có tai biến xảy ra hoặc muốn có thai trở lại
5. Que cấy tránh thai
- Que cấy tránh thai hiện nay có 2 loại:
+ Norplant: Loại này có 6 nang mềm, vỏ bằng chất dẻo sinh học, mỗi nang chứa 36mg Levonorgestrel. Hormon này thấm qua thành nang vào máu một cách liên tục đảm bảo tác dụng tránh thai kéo dài 5 năm. Tỷ lệ thất bại là 0,2%.
+ Implanon: Chỉ có một nang chứa 68mg Etonogestrel và có tác dụng 3 năm.
– Nơi cấy: mặt trong cánh tay không thuận(thường là tay trái), cấy nông dưới da.
– Тác dụng phụ: chủ yếu là ra máu âm đạo thấm giọt
6.Thuốc diệt tinh trùng
-Là những loại chất có tác dụng hoá học để diệt hoặc làm mất khả năng di chuyển của tinh trùng. Ngoài ra nó có tác dụng như một dung môi tạo nên màng chắn, hoặc tạo bọt nhằm đẩy tinh trùng ra xa cổ tử cung.
-Thuốc được sản xuất dưới dạng kem, nhũ tương, viên đạn, viên sủi bọt, loại khí dung sủi bọt để đặt vào âm đạo. Trước khi giao hợp 5 phút đặt hoặc bơm thuốc vào âm đạo, thuốc chỉ tác dụng trong vòng 1 giờ.
-Nhược điểm : gây nóng âm đạo, mỗi lần giao hợp phải đặt thuốc lại, tỉ lệ thất bại khoảng 10%, nên kết hợp thuốc diệt tinh trùng với một trong các tránh thai khác kết quả TT sẽ cao hơn.
7. Phương pháp sử dụng bao cao su
Bao cao su ngăn không cho tinh dịch vào âm đạo. Bao được làm bằng cao su latex rất mỏng có hoặc không phủ lớp diệt tinh trùng. Ngoài tác dụng TT cao bao cao su còn có tác dụng phòng các bệnh lây truyền theo đường tình dục, đặc biệt là HIV/AIDS đang có nguy cơ lan tràn khắp thế giới.
- Chỉ định: Tất cả mọi người muốn tránh thai tạm thời mà không muốn dùng các biện pháp khác hoặc muốn phòng chống các bệnh lây truyền qua đường sinh dục, trừ trường hợp bị dị ứng với chất cao su khi dùng. Tỷ lệ thất bại: 14%
8. Phương pháp xuất tinh ra ngoài âm đạo
Xuất tinh ra ngoài âm đạo để không cho tinh trùng vào trong âm đạo để gặp trứng thụ tinh do đó còn gọi là phương pháp giao hợp ngắt quãng. Hiện nay nhiều cặp vợ chồng sử dụng phương pháp này.Tỷ lệ thất bại khá cao, khoảng 24%.
9. Đình sản nữ
Là phương pháp làm tắc vòi tử cung, ngăn cản vĩnh viễn không cho tinh trùng và trứng gặp nhau để thụ tinh.
– Chỉ định: Tất cả phụ nữ tự nguyện áp dụng.
– Ưu điểm: Hiệu quả tránh thai có thể đạt đến 100% nếu như cắt và thắt đúng phương pháp, không ảnh hưởng đến kinh nguyệt, sức khoẻ, tâm sinh lý và hoạt động tình dục.
– Nhược điểm: Phương pháp này đòi hỏi các trang thiết bị đắt tiền và phức tạp, đồng thời cũng không dễ thực hiện.
10. Đình sản nam
Bác sĩ Thu Huyền chia sẻ: Thắt ống dẫn tinh là một trong những biện pháp tránh thai ít phổ biến hiện nay trên toàn thế giới. Tuy nhiên đây là một trong những biện pháp có hiệu quả, an toàn, đơn giản và tiện lợi.
– Cơ chế tác dụng
Phương pháp thắt và cắt ống dẫn tinh làm cho tinh trùng không thể di chuyển từ tinh hoàn và mào tinh đi qua ống dẫn tinh và phóng vào âm đạo khi xuất tinh để gặp trứng.
Sau khi thắt ống dẫn tinh, tinh hoàn vẫn hoạt động bình thường, tinh trùng vẫn được sản xuất, các hormon vẫn bình thường nên không ảnh hưởng đến giới tính và hoạt động sinh
– Chỉ định: Nam giới tự nguyện áp dụng.
– Phương pháp thắt ống dẫn tinh đạt hiệu quả 99 – 99,5%, tỷ lệ thất bại do giao hợp không được bảo vệ ngay sau khi tiến hành thủ thuật. Do đó nên tránh giao hợp trong 2-3 ngày và dùng bao cao su trong 20 lần xuất tinh sau khi đã cắt, thắt ống dẫn tinh.
Nếu có điều kiện trước khi giao hợp bình thường nên đến bệnh viện thử lại tinh trùng, nếu còn tinh trùng thì
phải tiếp tục dùng bao cao su hoặc phương pháp khác.
📮 Facebook: Tuệ Y Đường
👩⚕️ Ths.Bs CKII Trần Thị Thu Huyền
💒Địa chỉ: 166 Nguyễn Xiển – Hạ Đình – Thanh Xuân – Hà Nội
📞Hotline: 0789.502.555 – 0789.503.555
