1. Những thông tin chung về bệnh vẩy phấn hồng

Vẩy phấn hồng là bệnh da lành tính, tự giới hạn, thường gặp, được mô tả đầu tiên vào năm 1860. Người bệnh có thể nhận biết bệnh vảy phấn hồng là một bệnh lí phát ban. Vẩy phấn hồng hiếm gặp ở trẻ dưới 2 tuổi và người hơn 65 tuổi. Bệnh thường gặp ở trẻ em và lứa tuổi thanh thiếu niên với độ tuổi trung bình từ 10 -35 tuổi, trong đó đa phần là nữ.

Khởi phát bằng một mảng hồng ban báo trước có dạng hình tròn hoặc hình bầu dục. Tổn thương thường bắt đầu ở vùng ngực, bụng hoặc lưng và sau đó lan rộng khắp người.

Vẩy phấn hồng thường xảy ra vào mùa thu và xuân ở vùng khí hậu ôn đới. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xảy ra vào mùa hè ở một vùng khác.

2. Nguyên nhân của bệnh vẩy phấn hồng

Hiện nay, nguyên nhân của bệnh vẩy phấn hồng chưa được biết rõ.

3. Những yếu tố thuận lợi của bệnh vẩy phấn hồng

Nguyên nhân của bệnh hiện chưa được biết rõ. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy bệnh phát triển trên người có những yếu tố thuận lợi sau:

3.1 Nhiễm trùng

Vẩy phấn hồng được xem như là một phát ban do virus. Nhiều nghiên cứu cho thấy vẩy phấn hồng có liên quan đến nhiễm trùng hô hấp trên . Và một số loại virus có liên quan đến bệnh như human herpes virus (human herpes type 6,7), parvovirus. Tỷ lệ mắc bệnh cũng cao hơn ở những người suy giảm miễn dịch.

Bệnh vẩy phấn hồng cũng có liên quan đến tình trạng nhiễm khuẩn. Các vi khuẩn Chlamydia pneumoniae, Legionella pneumophila và Mycoplasma pneumoniae cũng được xem là tác nhân truyền nhiễm có liên quan.

3.2 Thuốc

Một số loại thuốc có khả năng gây phát ban giống vẩy phấn hồng như: captopril, bismuth, barbiturates…

3.3 Yếu tố khác

Thể tạng, bệnh vẩy phấn hồng thường gặp ở người bị viêm da tiết bã, mụn trứng cá, mặc quần áo mới.

4. Các triệu chứng của bệnh vẩy phấn hồng

Hình thái phát bệnh của vẩy phấn hồng có hai dạng:

4.1 Thể điển hình

Các triệu chứng thường gặp:

• Có thể khởi đầu bằng triệu chứng của nhiễm siêu vi như mệt mỏi, chán ăn, sốt…
• Sang thương da khởi đầu: mảng báo trước (herald patch) gặp trong 80% trường hợp, màu hồng, có vẩy, hình tròn hoặc bầu dục, giới hạn rõ, đường kính từ 2-10 cm.

• Phát ban toàn thân: Xuất hiện sau mảng báo trước, có thể xảy ra từ vài giờ đến 2 tháng. Các phát ban nhỏ, nhiều, hình dạng giống mảng báo trước. Chúng tập trung theo đường cong trên da, tạo hình ảnh cây thông. Hoặc sang thương da có thể là các sẩn đỏ, không vẩy. Tổn thương thường bắt đầu ở vùng ngực, bụng hoặc lưng và sau đó lan rộng lên cổ, cánh tay và đùi.

• Ngứa: xảy ra ở 75% người bệnh trong đó 25% ngứa nhiều.

4.2 Thể không điển hình

Cũng có khoảng 20% người mắc vẩy phấn hồng không có biểu hiện giống như vậy. Đây gọi là dạng không điển hình. Các dạng này có thể là những thay đổi về hình thái sang thương hay thay đổi vị trí sang thương:

• Hình thái không điển hình:ví dụ như sẩn (mụn nhỏ), mụn nước (bóng nước), mảng mề đay (giống như vết thương), ban xuất huyết (vết bầm), tổn thương hình bia (giống hồng ban đa dạng)
• Kích thước lớn hoặc mảng hợp lưu
• Sự phân bố bất thường của các tổn thương da. Ví dụ như một mô hình nghịch đảo, với sự phân bố tập trung ở nếp gấp da (nách và háng). Hoặc cũng có thể có sự phân bố ở các chi nhiều hơn so với thân.

• Sự phân bố sang thương ở niêm mạc ví dụ loét miệng
• Nhiều mảng báo trước hoặc không có mảng báo trước
• Ngứa dữ dội
• Bệnh kéo dài hoặc nhiều đợt tái phát

5. Làm thế nào để chẩn đoán bệnh vẩy phấn hồng?

Trong phần lớn trường hợp, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán xác định dựa trên khai thác diễn tiến bệnh và quan sát sang thương trên da. Đôi khi trong một số trường hợp, bạn sẽ được chỉ định làm thêm cạo sang thương da để xét nghiệm. Xét nghiệm này được thực hiện để loại trừ các chẩn đoán phân biệt, khi bác sĩ có nghi ngờ.

6. Điều trị bệnh vẩy phấn hồng

Trong hầu hết các trường hợp, vẩy phấn hồng thường tự khỏi trong 12 tuần. Nếu sau đó phát ban không biến mất hoặc nếu ngứa gây khó chịu, hãy nói chuyện với bác sĩ về các phương pháp điều trị có thể giúp ích. Tình trạng sẽ hết mà không để lại sẹo và thường không tái phát.

Các điều trị hỗ trợ bao gồm:

6.1 Thuốc

Nếu các biện pháp khắc phục tại nhà không làm giảm các triệu chứng hoặc rút ngắn thời gian bị bệnh, bác sĩ có thể kê đơn thuốc bao gồm:

• Corticosteroid
• Thuốc kháng histamine
• Thuốc kháng vi-rút, như acyclovir (Zovirax)

6.2 Liệu pháp ánh sáng

Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời tự nhiên hoặc nhân tạo có thể giúp phát ban mờ dần. Tuy nhiên, liệu pháp ánh sáng có thể gây ra sạm đen kéo dài ở một số điểm nhất định, ngay cả sau khi phát ban

6.3. Điều trị bằng phương pháp y học cổ truyền

Qua quá trình làm việc cũng như nhiều năm nghiên cứu các bài thuốc điều trị da liễu bằng đông y Bác sĩ Trần Thị Thu Huyền, BS CKII- YHCt Trưởng khoa khám bệnh tại Tuệ Y Đường đã đưa ra một số bài thuốc có thể điều trị tình trạng này. Các thuốc y học cổ truyền được bào chế hoàn toàn từ dược liệu, lành tính, điều trị trực tiếp vào tổn thương và gốc bệnh bên trong nên bệnh sẽ ổn định từ từ mà không để lại quá nhiều tác dụng phụ hay ảnh hưởng tới sức khoẻ của bệnh nhân.

7. Các bệnh khác cần phân biệt với bệnh vẩy phấn hồng

Cần chẩn đoán phân biệt với:

• Hắc lào: vẩy thường ở ngoại vi mảng hồng ban, mảng không có hình oval.
• Viêm da tiết bã: viêm da tiết bã tổn thư­ơng thư­ờng có đỏ da, vảy mỡ ở vùng mặt, ngực, lư­ng .  .
• Giang mai giai đoạn 2:  tổn th­ương là đào ban, sẩn giang mai, mảng niêm mạc không ngứa,không đau, xét nghiệm huyết thanh giang mai (+).
• Vảy phấn dạng lichen mạn tính: Bệnh lâu hơn, các tổn thương thường nhỏ hơn, vảy dày, không có mảng báo trước. Các sang thương thường tập trung ở các chi nhiều hơn.
• Vảy nến thể giọt: mảng nhỏ hơn mảng vảy phấn hồng, vảy rất dày.Phát ban do thuốc dạng vảy phấn hồng: thường bị sau dùng thuốc.

8. Bệnh vẩy phấn hồng có thể có những biến chứng gì?

Vẩy phấn hồng là bệnh lành tính nhưng có thể để lại vết tăng hoặc giảm sắc tố sau viêm.

Có nghiên cứu đã báo cáo, vẩy phấn hồng trong thời kỳ đầu mang thai có thể gây sảy thai. Tỷ lệ khoảng 8 trong số 61 phụ nữ được nghiên cứu. Một số phụ nữ gặp các vấn đề chu sinh khác và sinh non.

Vẩy phấn hồng thể không điển hình do Herpes kết hợp với thuốc cũng có thể dẫn đến hội chứng mẫn cảm với thuốc. Biểu hiện là các phản ứng bất lợi nghiêm trọng ở da

9. Khi nào bạn nên đến gặp Bác sĩ

Nếu bạn bị phát ban không rõ nguyên nhân hãy đặt một cuộc hẹn gặp bác sĩ. Bác sĩ thường sẽ có thể xác nhận xem đó là bệnh vẩy phấn hồng không hay là một bệnh lí da khác tương tự.

Điều này giúp bạn tránh phải việc áp dụng những điều trị không cần thiết.

Vẩy phấn hồng là một bệnh lí phát ban cấp tính, khá phổ biến ở người trẻ. Nguyên nhân hiện chưa rõ. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy có liên quan nhiều đến tình trạng nhiễm khuẩn. Bệnh được đặc trưng bởi mảng hồng ban tróc vảy gọi là mảng báo trước ở thân. Tiếp theo là sự phát ban lan tỏa khắp người. Đây là bệnh lí lành tính có thể tự giới hạn.

Tuy nhiên, nó khiến người bệnh thấy không ít khó chịu. Một số trường hợp bệnh để lại dát thâm sau viêm. Một số loại thuốc có thể gây phát ban giống như bệnh vẩy phấn hồng. Ngoài ra, một số bệnh khác cũng có triệu chứng tương tự. Do đó, hãy đi khám bác sĩ nếu bạn đang có phát ban chưa rõ nguyên nhân. Bạn sẽ nhận được sự hướng dẫn tốt nhất.

Mọi ý kiến đóng góp và thắc mắc xin phép được gửi về:

? Facebook: Tuệ Y Đường

?‍⚕️ Ths.Bs Trần Thị Thu Huyền

?‍⚕️  Bác sĩ Đoàn Dung

?Địa chỉ: 166 Nguyễn Xiển- Hạ Đình- Thanh Xuân- Hà Nội

?Hotline: 0789.502.555– 0789.503.555