1. Thành phần:
| Sài hồ |
12 – 16g |
|
| Hoàng cầm |
8 – 12g |
|
| Chích cam thảo |
4 – 8g |
|
| Đại táo |
4 – 6 quả |
|
| Bán hạ |
8 – 12g |
|
| Đảng sâm |
8 – 12g |
|
| Sinh khương |
8 – 12g |
2. Cách dùng:
Sắc nước uống
3. Tác dụng:
Hòa giải thiếu dương, sơ can lý tỳ, điều hòa tỳ vị
4. Giải thích bài thuốc:
- Trong bài thuốc vị Sài hồ có tác dụng sơ thông khí cơ thấu đạt tà khí ở thiếu dương là chủ dược.
- Hoàng cầm tả uất nhiệt ở thiếu dương hợp với Sài hồ chữa chứng hàn nhiệt vãng lai, sườn ngực đầy tức, bứt rứt khó chịu, chứng bệnh thường là do cơ thể hư hoặc chữa nhầm làm tổn thương chính khí, tà khí nhập vào thiếu dương gây bệnh nên thêm các vị Đảng sâm, Cam thảo, Đại táo để ích khí điều trung, phò chính khu tà.
- Bán hạ, Sinh khương hòa vị chỉ ẩu, Sinh khương, Đại táo cùng dùng có thể điều hòa dinh vệ, hàn nhiệt vãng lai
5. Cách gia giảm
Nếu bị cả thái dương biểu chứng, đốt xương đau nhức, có thể phối hợp dùng cả bài Quế chi thang, nếu đại tiện bí kết mà nhiệt bên trong chưa thịnh, có thể gia Mang tiêu (tức Sài hồ gia Mang tiêu thang), nếu bị sốt rét, có thể gia Thường sơn sao rượu, Thảo quả nướng, nếu bị thấp đờm có thể gia Hậu phác, Thương truật, nếu bị cả chứng ngực buồn mỏ ác đau, thấp nhiệt cản trở bên trong có thể gia Chỉ xác, Kiết cánh hoặc Hoàng liên, Qua lâu (kết hợp với Tiểu hãm hung thang pháp) là thích hợp nhất, có thể bỏ Nhân sâm, Cam thảo, Đại táo. Ngoài ra còn có người dùng bài tiểu Sài hồ thang hợp với bài Tuyền phúc đại giả thang gia giảm một thăng một giáng chữa bệnh mang thai ác trở đạt hiệu quả tương đối tốt.
Các vị thuốc trong bài tiểu sài hồ thang
6. Ứng dụng lâm sàng:
Bài thuốc này chủ trị hội chứng bệnh thiếu dương (triệu chứng như trên đã mô tả) trường hợp dùng trị chứng sốt rét do phong hàn gia thêm Thường sơn (sao rượu), Thảo quả. Trường hợp bệnh nhiệt ở thiếu dương nhập vào phần huyết gây sốt thương âm gia thêm Sinh địa, Đơn bì, Tần giao để lương huyết dưỡng âm, nếu có triệu chứng ứ huyết, bụng dưới đau đầy (thường gặp ở sản phụ sau đẻ, bỏ Sâm, Thảo, Táo, gia Diên hồ sách, Đương qui, Đào nhân để hóa ứ, trường hợp có hàn gia Nhục quế tâm để trừ hàn, có khí trệ gia Hương phụ chế, Trần bì, Chỉ xác để hành khí.
