1.Dược vị
- Ma hoàng 12g
- Quế chi 8g
- Hạnh nhân 12g
- Chích thảo 4g
Nấu Ma hoàng trước với 1.5 lít nước còn 600ml, vớt bỏ bọt, thêm 3 vị kia vào sắc tiếp còn 200ml, lọc bỏ bã, uống ấm. Đắp chăn lại cho ra ít mồ hôi. Khi mồ hôi ra được không cần uống tiếp.
2. Chủ trị
- Ngoại cảm phong hàn thể biểu thực
3. Biện chứng yếu điểm
- Ố hàn phát hiện , vô hãn nhi suyễn, đầu thân đông thống, nhiệt đài bạc bạch, mạch Phù Khẩn. ( Sợ lạnh, sốt, không ra mồ hôi, mà khó thở, đau đầu, toàn thân đau nhức, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù khẩn).
4. Bệnh cơ đặc điểm
- Phong hàn thúc phế, về uất doanh trệ, phế khí thất tuyên (Phong hàn dồn ép phế, vệ khó bị uất, doanh khó bị trệ, phế khí không tuyên thông)
5. Công dụng
- Phát hãn giải biểu, tuyên phế bình suyễn.
- Trị ngoại cảm phong hàn có biểu chứng thực: sợ lạnh, sốt, đau đầu, không có mồ hôi mà suyễn, mạch phù khẩn.
- Mọi vấn đề thắc mắc cần tư vấn về da liễu hãy liên hệ trực tiếp Đông y Tuệ Y Đường hoặc BS.CKII Trần Thị Thu Huyền hoặc BS.Đoàn Dung để được giải đáp nhé.
6. Giải thích
- Thương hàn lúc mới phát, có các chứng phát sốt, sợ lạnh, không có mồ hôi, đầu và cơ thể đau nhức là do hàn tà bó lại ở phần biểu gây nên, da lông bị bế tắc, phế khí không tuyên thông được, cho nên không có mồ hôi mà suyễn , dùng bài này phát hãn có thể giải trừ được hàn tà ở biểu, lại có thể tuyên thông phế khí, để làm cho phế khí bị uất bế không thông. Biểu tà được giải, phế khí tuyên thông tự nhiên hết sốt, suyễn cũng yên.
- Ma hoàng làm quân, có tác dụng phát hãn, giải biểu, tán phong hàn, tuyên phế, định suyễn.
- Quế chi thần dược, phát hãn, giải cơ, ôn kinh thông dương làm tăng tác dụng phát hãn của Ma hoàng và chứng đau nhức cơ thể.
- Hạnh nhân làm tá, giáng lợi phế khí, hợp với ma hoàng, một tuyên một giáng
- Chích cam thảo làm sứ, điều hòa tác dụng tuyên giáng của ma hoàng và hạnh nhân, kiềm chế bớt tác dụng ra mồ hôi quá của ma hoàng hợp với quế chi để khỏi tổn thương đến chính khí.
Vị thuốc Ma Hoàng
7. Lưu ý
- Bài thuốc có tác dụng phát hãn mạnh, vì thế chỉ dùng trong trường hợp ngoại cảm phong hàn biểu thực chứng, không ra mồ hôi, đối với biểu hư ra mồ hôi nhiều, ngoại cảm phong nhiệt cơ thể hư nhược, bệnh sản phụ mới sinh, người bị bệnh mất nước, mất máu nhiều đều không nên dùng.
8. Ứng dụng lâm sàng:
Thường dùng trong các trường hợp sau:
- Đối với chứng ngoại cảm phong hàn, nghẹt mũi, ho, khó, nhiều đờm, có thể bỏ Quế chi gọi là bài “Tam ảo thang” (Hoà tễ cục phương).
- Trường hợp ngoại cảm, phong hàn thấp, sợ lạnh không ra mồ hôi, nhức mỏi gân cơ, khớp xương, thêm Bạch truật để trừ thấp gọi là bài “Ma hoàng gia truật thang” (Kim quỹ yếu được).
- Trên lâm sàng thường hay dùng bài “Ma hoàng thang” gia giảm để trị các chứng cảm mạo, cảm cúm, viêm đường hô hấp trên, hội chứng biểu thực, bài thuốc còn có tác dụng cả đối với những bệnh viêm Phế quản mạn tính, hen phế quản, lên cơn ho suyễn lúc cảm lạnh.
9. Tham khảo
- Kha Vận Bá nói: “Đây là bài thuốc khai khiếu trục tà phát hãn mạnh, Ma hoàng ruột rồng ngoài thẳng tựa như lỗ chân lông, khớp xương, có thể đuổi phong thần từ khớp xương theo lỗ chân lông mà ra, là vị thuốc duy nhất để phát tán phong tà ở phần vệ, Quế chi cành đâm ngang giống như đường kinh biệt, tôn lạc hay vào tâm hoá dịch, thông kinh lạc mà ra mồ hôi, là vị thuốc đệ nhất để giải tán phong hàn ở phần dinh. Hạnh nhân hình quả tim, ôn, hay trợ Tâm tán hàn, đắng hay vào Tâm, hạ khí, là vị thuốc hay nhất để trục tà định suyễn, Cam thảo vị ngọt tính bình, ngoài chống phong hàn, trong hoà khí huyết, là vị thuốc hay nhất để làm yên bên trong, làm dịu bên ngoài. Uống vào dạ dày, hành khí ra lỗ chân lông, thâu tinh vào da lông, rồi da lông huyết mạch hợp tính lại mà ra mồ hôi xâm xấp, tà ở biểu được tống ra hết, đau hết, suyễn yên, nóng sẽ giải ngay, không phải ăn cháo đổ mượn cốc khí cho ra mồ hôi, Sở dĩ không dùng Khương, Táo, vì tính Sinh khương tán ngang ra da thịt, trở ngại cho sự bốc lên của Ma hoàng, đó là muốn đi thẳng ngay, hơi hoãn thì không kịp, tán ngang thì không mạnh được, nhưng đây là một bài thuốc thuần dương phát tán, như một ông tướng cầm gươm xông thẳng vào, cốt để đánh một trận là thành công, nếu không được có thể gây hoạ, cho nên chỉ có thể có một chứ không thể có hai. Nếu mồ hôi ra rồi mà bệnh không giải thì nên lấy ‘Quế chi thang’ thay vào, nếu tà còn lưu luyến ở bì mao thì có cách rất hay là dùng bài Quế Ma các bán hoặc Ma hoàng nhất quế chi nhị thang’. Nếu dương thịnh ở trong mà không có mồ hôi, lại có “Ma hạnh thạch cam thang’, đó là tâm pháp của Trọng Cảnh dùng thuốc (Danh y phương luận).
- Mọi vấn đề thắc mắc cần tư vấn về da liễu hãy liên hệ trực tiếp Đông y Tuệ Y Đường hoặc BS.CKII Trần Thị Thu Huyền hoặc BS.Đoàn Dung để được giải đáp nhé.
