Viêm da cơ địa là bệnh lý mạn tính thường gặp, đặc biệt ở trẻ nhỏ nhưng cũng có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành.

Người bệnh Viêm da cơ địa không chỉ phải đối mặt với cơn ngứa dữ dội mà còn chịu nhiều phiền toái về thẩm mỹ và tâm lý. Việc chăm sóc da đúng cách hàng ngày đóng vai trò rất quan trọng trong việc giảm triệu chứng, hạn chế tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Trong bài viết này, Phòng khám Đông y Tuệ Y Đường xin gửi tới quý bạn đọc hướng dẫn chi tiết và toàn diện về chăm sóc da cho người viêm da cơ địa – dựa trên sự kết hợp hài hòa giữa y học hiện đại và tinh hoa của Y học cổ truyền.

Bài viết được tham vấn bởi bác sĩ CKII Trần Thị Thu Huyền – trưởng khoa khám bệnh của phòng khám đông y Tuệ Y Đường.

Tại sao chăm sóc da đúng cách lại quan trọng với người viêm da cơ địa?

Viêm da cơ địa (còn gọi là chàm thể tạng) là tình trạng da bị viêm mạn tính, đặc trưng bởi khô da, ngứa và dễ tái phát.

Một số lý do khiến việc chăm sóc da hằng ngày trở nên vô cùng quan trọng:

• Lớp hàng rào bảo vệ da ở người bệnh viêm da cơ địa bị suy yếu, da dễ mất nước và dễ bị kích ứng.
• Ngứa ngáy khiến người bệnh gãi nhiều, làm tổn thương da và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Khí hậu, thời tiết, hóa chất tẩy rửa, thói quen sinh hoạt… đều có thể khiến bệnh bùng phát hoặc nặng hơn.
• Do đó, chăm sóc da đúng cách không chỉ là “chăm sóc bên ngoài” mà còn là một phần thiết yếu của quá trình kiểm soát và điều trị bệnh.

Hướng dẫn chăm sóc da hằng ngày chi tiết cho người bệnh viêm da cơ địa

1. Giữ da luôn đủ ẩm – bước quan trọng nhất

Da khô là một trong những đặc điểm nổi bật và điển hình nhất ở người mắc viêm da cơ địa. Tình trạng da khô kéo dài không chỉ gây cảm giác khó chịu mà còn làm suy yếu hàng rào bảo vệ tự nhiên của da, khiến da dễ bị tổn thương hơn trước các tác động từ môi trường bên ngoài.

Vì vậy, việc cấp ẩm đúng cách và duy trì thói quen dưỡng ẩm thường xuyên đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình kiểm soát và hỗ trợ điều trị viêm da cơ địa.

Khi da được cung cấp đủ độ ẩm, lớp màng bảo vệ tự nhiên của da được phục hồi, giúp giảm hiện tượng mất nước qua da. Nhờ đó, các triệu chứng như khô ráp, ngứa ngáy cũng sẽ được cải thiện rõ rệt.

Bên cạnh đó, da đủ ẩm sẽ giảm nguy cơ nứt nẻ – nguyên nhân khiến vi khuẩn dễ xâm nhập và gây bội nhiễm.

Do đó, duy trì thói quen dưỡng ẩm không chỉ giúp làm dịu cơn ngứa mà còn góp phần ngăn ngừa các biến chứng thứ phát, hỗ trợ người bệnh viêm da cơ địa có được làn da khỏe mạnh và giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh.

Cách thực hiện:

• Dùng kem dưỡng ẩm phù hợp, nên chọn loại dành riêng cho da nhạy cảm, không mùi, không chứa cồn hay chất bảo quản mạnh.
• Thoa ít nhất 2–3 lần mỗi ngày, đặc biệt sau khi tắm hoặc rửa tay và lúc trước khi ngủ.
• Ưu tiên sản phẩm có thành phần tự nhiên như dầu dừa, bơ hạt mỡ, tinh dầu cám gạo… vì vừa dưỡng ẩm vừa an toàn.

Mời các bạn cùng tham khảo: >>> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VIÊM DA CƠ ĐỊA (1)

Lưu ý Đông y:

Theo quan điểm của Đông y, tình trạng da khô thường không chỉ là vấn đề bên ngoài da mà bắt nguồn từ sự mất cân bằng, suy yếu trong cơ thể.

Cụ thể, nguyên nhân thường gặp là do “huyết táo” (thiếu hụt và kém lưu thông huyết dịch khiến da không được nuôi dưỡng đầy đủ), “phong táo” (tác động của phong và khí khô bên ngoài xâm nhập vào cơ thể làm hao tổn tân dịch) hoặc “tỳ vị hư yếu” (tỳ vị suy yếu dẫn đến kém hấp thu dinh dưỡng và vận hóa chất dịch nuôi da).

Vì vậy, đối với người mắc viêm da cơ địa, việc chăm sóc da chỉ bằng cách bôi dưỡng ẩm từ bên ngoài là cần thiết nhưng chưa đủ.

Để đạt được hiệu quả toàn diện và lâu dài, cần kết hợp phương pháp điều hòa, bồi bổ tạng phủ, nhất là tỳ, phế và can – những tạng có vai trò quan trọng trong việc sinh huyết, dưỡng da và điều tiết tân dịch.

Cụ thể, việc bổ huyết giúp tăng cường lượng máu nuôi dưỡng da, dưỡng âm nhằm cung cấp thêm độ ẩm tự nhiên cho da từ bên trong, đồng thời điều hòa khí huyết giúp làn da khỏe mạnh, giảm hẳn tình trạng khô ráp, ngứa ngáy.

Ngoài ra, việc dưỡng âm, thanh nhiệt, khu phong cũng góp phần hạn chế tái phát và làm dịu các đợt viêm bùng phát.

Như vậy, Đông y luôn khuyến khích người bệnh viêm da cơ địa kết hợp chăm sóc ngoài da (bôi kem dưỡng ẩm phù hợp, tránh tiếp xúc dị nguyên) với điều trị bên trong bằng cách điều hòa tạng phủ, bổ huyết, dưỡng âm và nâng cao thể trạng. Nhờ đó, da sẽ được nuôi dưỡng toàn diện, khỏe mạnh từ gốc và giảm thiểu nguy cơ tái phát viêm da cơ địa.

2. Tắm đúng cách – sạch nhưng không gây khô da

Nhiều người bệnh viêm da cơ địa e ngại việc tắm sẽ khiến da khô và ngứa hơn. Thực tế, tắm đúng cách sẽ giúp:

• Loại bỏ dị nguyên (bụi, phấn hoa…).
• Làm dịu da, giảm viêm.

Hướng dẫn:

• Nên tắm nhanh (khoảng 5–10 phút).
• Dùng nước ấm, tránh nước nóng.
• Sử dụng sữa tắm dịu nhẹ, độ pH cân bằng (~5.5), không chứa xà phòng.
• Sau tắm, thấm khô nhẹ nhàng bằng khăn bông mềm, tránh chà xát mạnh.
• Thoa kem dưỡng ẩm ngay sau tắm khi da còn hơi ẩm.

Gợi ý từ Đông y:

• Tắm bằng nước lá thảo dược (lá trà xanh, lá khế, lá trầu không, lá kinh giới…) giúp làm dịu da, giảm ngứa, sát khuẩn tự nhiên.
• Cần lưu ý: chỉ tắm nước lá sạch, nấu kỹ, để nguội đến ấm; không tắm khi da có nhiều vết trợt loét.

Mời các bạn cùng tham khảo: >>> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VIÊM DA CƠ ĐỊA (2)

3. Giảm ngứa và tránh gãi – chìa khóa ngăn ngừa bội nhiễm

Ngứa là triệu chứng khó chịu nhất, càng gãi càng ngứa, tổn thương càng lan rộng.

Cách giảm ngứa:

• Duy trì độ ẩm tốt.
• Chườm lạnh hoặc đắp khăn mát lên vùng da ngứa.
• Cắt móng tay ngắn, vệ sinh sạch để tránh làm xước da khi gãi.
• Đeo găng tay vải mềm khi ngủ (nhất là trẻ nhỏ).

Khi cần thiết:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ về thuốc bôi chống viêm, giảm ngứa phù hợp.
• Đông y có thể dùng bài thuốc ngâm rửa hoặc thuốc uống thanh nhiệt, khu phong, dưỡng huyết để giảm ngứa từ bên trong. 

4. Chọn quần áo và chất liệu vải thân thiện với da

Đối với quần áo chúng ta nên:

• Chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát.
• Ưu tiên chất liệu cotton, lanh, lụa tự nhiên.
• Giặt bằng xà phòng dịu nhẹ, không hương liệu.

Cần tránh:

• Len, sợi tổng hợp dễ gây kích ứng.
• Quần áo bó sát khiến da cọ xát và đổ mồ hôi nhiều.

5. Kiểm soát các yếu tố kích phát từ môi trường và sinh hoạt

• Giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, tránh bụi, nấm mốc.
• Hạn chế nuôi thú cưng nếu cơ địa dị ứng.
• Sử dụng máy tạo ẩm khi thời tiết hanh khô.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp hóa chất mạnh: nước rửa chén, nước tẩy, xà phòng đậm đặc…
• Khi phải dùng, nên đeo găng tay lót cotton bên trong.

Mời các bạn cùng tham khảo: >>> KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VIÊM DA CƠ ĐỊA Ở TRẺ EM

6. Chế độ ăn uống – ăn gì, kiêng gì?

Theo Đông y, thức ăn “phát phong”, “nhiệt độc” có thể khiến bệnh viêm da cơ địa nặng hơn.

Nên hạn chế:

• Hải sản (tôm, cua…), thịt bò, thịt gà.
• Đồ ăn cay nóng, nhiều gia vị, rượu bia.
• Đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường.

Nên bổ sung:

• Rau xanh, trái cây ít ngọt.
• Thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt lanh…).
• Uống đủ nước (1.5–2 lít mỗi ngày).
• Các món ăn có tính mát như canh mướp đắng, chè đậu xanh, nước rau má.

7. Giữ tâm lý thoải mái – giảm căng thẳng

Căng thẳng, mất ngủ là yếu tố khiến bệnh viêm da cơ địa dễ bùng phát hơn.

Gợi ý:

• Ngủ đủ giấc, ngủ sớm.
• Tập thở sâu, thiền, yoga.
• Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn.

Vai trò của Đông y trong chăm sóc và điều trị viêm da cơ địa

Khác với điều trị chỉ tập trung làm giảm triệu chứng bên ngoài, Đông y nhìn nhận viêm da cơ địa dưới góc độ tổng thể: liên quan đến cơ địa, chức năng gan, thận, tỳ, phế.

1. Phòng khám Đông y Tuệ Y Đường áp dụng phương pháp trị tiêu kết hợp trị bản:

• Thanh nhiệt, giải độc, khu phong tán hàn.
• Bổ huyết, dưỡng âm, điều hòa tạng phủ.
• Thuốc uống kết hợp thuốc bôi và ngâm rửa từ thảo dược tự nhiên.
• Hướng dẫn chăm sóc da và chế độ ăn uống khoa học.

Nhờ vậy, không chỉ giảm triệu chứng mà còn tăng cường sức đề kháng, giảm tái phát bệnh viêm da cơ địa.

Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!

2. Lưu ý thêm từ bác sĩ Tuệ Y Đường

• Không tự ý dùng corticoid kéo dài vì dễ mỏng da, giãn mạch.
• Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng đỏ, chảy dịch mủ, sốt…), cần khám sớm.
• Với trẻ nhỏ, càng cần thận trọng, nên tham khảo bác sĩ để lựa chọn sản phẩm phù hợp.

Kết luận

Viêm da cơ địa không thể điều trị khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát tốt nếu chăm sóc da đúng cách, kết hợp lối sống khoa học và điều trị phù hợp.
Phòng khám Đông y Tuệ Y Đường luôn sẵn sàng đồng hành, lắng nghe và tư vấn giải pháp toàn diện – từ bên ngoài đến bên trong, giúp người bệnh an tâm sống khỏe cùng làn da.

Nếu như các bạn có câu hỏi gì, vui lòng liên hệ trực tiếp với Phòng Khám Tuệ Y Đường – 166 Nguyễn Xiển. Xin trân trọng cảm ơn!