Viêm da dị ứng ở bà bầu – Nhận biết và giải pháp?

Viêm da dị ứng ở bà bầu ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sinh hoạt thường ngày. Cơn ngứa dai dẳng, thường xuyên tái phát khi có sự thay đổi thời tiết hoặc tiếp xúc dị nguyên khiến thai phụ lo lắng. Vậy làm thế nào điều trị và ngăn ngừa bệnh an toàn cho mẹ và bé, câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây của Tuệ Y Đường. 

I. Viêm da dị ứng ở bà bầu là gì?

Viêm da dị ứng ở bà bầu là tình trạng da bị viêm nhiễm do hệ miễn dịch phản ứng mẫn cảm với các dị nguyên. Khi mới khởi phát, bệnh là thể cấp tính nhưng dần có xu hướng trở thành mãn tính khi không được chữa trị kịp thời, đúng cách.

Tỉ lệ thai phụ bị viêm da dị ứng khá cao, theo số liệu thống kê có đến 50% phụ nữ phát bệnh trong giai đoạn mang thai. Tùy vào nguyên nhân và cơ địa của mỗi người sẽ có những biểu hiện khác nhau. Bệnh được phân thành các nhóm nhỏ như sau:

• Viêm da dị ứng do cơ địa: Nhiều người không có tiền sử dị ứng nhưng khi mang thai có nhiều yếu tố thay đổi khiến cơ địa nhạy cảm, dễ bị kích ứng với các dị nguyên.
• Viêm da dị ứng do thời tiết: Khi thời tiết thay đổi đột ngột nóng sang lạnh hoặc ngược lại khiến mẹ bầu khó chịu và dễ bị nhiễm cảm cúm, viêm da dị ứng.
• Viêm da dị ứng tiếp xúc: Bệnh viêm da dị ứng tiếp xúc khiến mẹ bầu bị ngứa, nổi ban đỏ Khi gặp một số tác nhân từ bên ngoài môi trường như khói bụi, phấn hoa, mỹ phẩm kích ứng.
• Viêm da dị ứng bội nhiễm: Tình trạng viêm nhiễm nặng, nhiễm trùng và có xu hướng lan rộng sang các vùng da khác.

II. Nguyên nhân gây viêm da dị ứng ở bà bầu

Theo BS.CKII Thu Huyền – phụ trách chuyên môn của Phòng Khám Đông y Tuệ Y Đường viêm da dị ứng không chỉ xảy ra ở giai đoạn mang thai, một số trường hợp sẽ bị viêm da dị ứng sau sinh. Cho đến nay vẫn chưa thể xác định nguyên nhân chính xác gây nên bệnh. Tuy nhiên có thể chẩn đoán dựa trên một số nhân tố tác động như:

• Thay đổi nội tiết tố: Khi mang thai hoặc sau khi sinh, nội tiết tố của phụ nữ có sự thay đổi rõ rệt. Kéo theo đó là nhiều triệu chứng bất thường khác như mất ngủ, cáu gắt và một số vấn đề về da liễu trong đó có viêm da dị ứng.
• Chức năng hệ miễn dịch suy giảm: Khi mang thai, cơ thể phụ nữ trở nên nhạy cảm hơn, sức đề kháng tự nhiên suy yếu. Khi đó hàng rào miễn dịch bảo vệ da cũng suy yếu hơn vì vậy da dễ bị kích ứng bởi các yếu tố bên ngoài.
• Nhân tố di truyền: Một số bệnh về da liễu trong đó có viêm da dị ứng được xác định có tính chất di truyền. Nếu bố mẹ của thai phụ có tiền sử dị ứng thì thai phụ cũng rất dễ bị nhiễm bệnh.
• Tiền sử mắc các bệnh về da liễu khác: Nếu mẹ bầu đã từng mắc một số bệnh chàm, viêm da tiếp xúc thì rất dễ bị viêm da dị ứng trong giai đoạn thai kỳ.

III. Triệu chứng bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu

Ở bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu sẽ có một số dấu hiệu nhận biết đặc trưng. Bà bầu nên nắm được để sớm phát hiện và có phương án xử lý kịp thời, không để bệnh phát triển nặng, ảnh hưởng đến thai nhi.

Các dấu hiệu điển hình của viêm da dị ứng ở bà bầu như:

• Một số vùng da bị bong vảy, sần sùi, thai phụ có cảm giác khô rát, ngứa tại vị trí tổn thương.
• Da nổi ban đỏ có thể kèm theo mụn nước và rỉ dịch màu trong suốt. Khi mới xuất hiện vết ban có màu hồng nhạt, đậm dần và sau đó chuyển thành màu nâu.
• Một số trường hợp bề mặt da bị sưng phù thành từng đám lớn giống triệu chứng của mề đay.

Kèm theo các triệu chứng đó là sự ngứa ngáy, khó chịu. Nếu gãi nhiều khiến da bị xước sát, vi khuẩn sẽ xâm nhập, gây viêm nhiễm và biến chứng nghiêm trọng.

Kết quả điều trị bệnh nhân viêm da cơ địa bị tiểu đường

IV. Viêm da dị ứng ở bà bầu có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu ở giai đoạn khởi phát dễ điều trị và không ảnh hưởng đến thai nhi. Căn bệnh này chỉ gây cho bà bầu cảm giác khó chịu do ngứa ngáy, cảm giác tự ti khi da bị sần sùi, xấu xí.

Tuy nhiên, đây là căn bệnh mãn tính, có xu hướng tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý thai phụ. Nếu vệ sinh không đúng cách khiến vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Bên cạnh đó việc sử dụng thuốc không đúng cách đặc biệt là thuốc Tây có thể khiến thai nhi bị dị tật, sinh non…

Khi bị viêm da dị ứng khiến mẹ bầu mệt mỏi, tâm lý căng thẳng sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai. Hơn nữa, bệnh viêm da dị ứng có tính di truyền, mẹ bầu cần phát hiện và điều trị kịp thời hạn chế tối đa khả năng di truyền sang con. Theo con số thống kê có đến 60% trẻ em sinh ra gặp phải các bệnh lý da liễu như chàm, viêm da cơ địa… nếu trong khi mang thai mẹ bị viêm da dị ứng.

Một số biến chứng của bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu:

• Viêm da thần kinh: Khi mẹ bầu bị viêm da dị ứng, gãi nhiều khiến da thâm sạm, mọc sừng dày trên diện rộng. Tình trạng này trong nhóm bệnh da liễu được chẩn đoán là viêm da thần kinh khu trú.
• Viêm da bội nhiễm: Một số trường hợp vùng da viêm dị ứng bị nhiễm khuẩn nặng, lan rộng tạo ra tổn thương nghiêm trọng.
• Nhiễm trùng máu: Từ vị trí vết thương hở do gãi ngứa, vi khuẩn xâm nhập, tạo ổ viêm đi sâu vào máu gây nhiễm trùng máu. Trường hợp này rất nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

V. Chẩn đoán bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu

Để chẩn đoán chính xác tình trạng viêm da dị ứng ở bà bầu bác sĩ xác định dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng và xét nghiệm cơ bản. Cụ thể:

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ xác nhận một số dấu hiệu nhận biết tiêu chuẩn, số lần tái phát, tiền sử bệnh án của thai phụ. Bên cạnh đó, bác sĩ cần khai thác thông tin về tiền sử bệnh lý của cha mẹ của thai phụ.
• Xét nghiệm: Một số trường hợp biểu hiện bệnh chưa rõ ràng bác sĩ sẽ chỉ định thai phụ thực hiện một số xét nghiệm như test áp da, chẩn đoán định lượng IgE… để biết được chính xác mức độ bệnh.

Dựa trên kết quả chẩn đoán bác sĩ sẽ tư vấn cách chữa viêm da dị ứng ở bà bầu phù hợp với tình trạng bệnh.

V. Cách chữa viêm da dị ứng ở bà bầu tốt nhất

Dù chữa bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu bằng phương pháp nào cũng phải đảm bảo được 2 yếu tố an toàn và hiệu quả. Mẹ bầu không nên sử dụng thuốc bừa bãi làm tổn hại đến thai nhi và kéo dài tình trạng bệnh. Theo các bác sĩ thuộc Phòng Khám Đông y Tuệ Y Đường, khi bị viêm da dị ứng ở bà bầu hoặc viêm da dị ứng sau sinh có thể áp dụng một số phương án sau:

Chữa viêm da dị ứng ở bà bầu bằng mẹo dân gian

Phương pháp chữa viêm da dị ứng ở bà bầu bằng mẹo dân gian được nhiều người truyền miệng và áp dụng ngay tại nhà, có hiệu quả và an toàn cho bà bầu. Tuy nhiên mẹo dân gian chỉ giúp làm thuyên giảm các triệu chứng, không chữa dứt điểm bệnh được.

Cách chữa trị này chỉ dùng trong trường hợp da bị viêm nhiễm nhẹ, chưa có vết thương hở, chưa bội nhiễm. Một số loại lá thuốc được sử dụng làm mẹo chữa viêm da dị ứng như:

1. Nấu nước tắm lá đơn đỏ

Lá đơn đỏ có chứa chất kháng viêm và một số thành phần dược tính an toàn cho da có thể dùng được cho cả bà bầu và trẻ nhỏ. Mẹ bầu bị viêm da dị ứng có thể đun nước lá đơn đỏ tắm hàng ngày để giảm ngứa và phục hồi tổn thương trên da, loại bỏ nguyên nhân gây viêm da dị ứng.

• Chuẩn bị: Lá đơn đỏ (một nắm lớn) rửa sạch, ngâm qua nước muối loãng.
• Thực hiện: Lấy lá đơn đỏ cho vào ấm đun sôi cùng với 2 – 3 lít nước trong khoảng 10 phút. Chắt ra chậu pha ấm, rửa vùng da bị tổn thương hoặc tắm toàn thân

2. Công thức chữa viêm da dị ứng ở bà bầu bằng lá khế

Lá khế có vị chua, tính chát giúp loại bỏ vi khuẩn bám trên bề mặt da. Ngoài ra lá khế còn giúp cơ thể thanh nhiệt, loại bỏ độc tố. Khi mẹ bầu bị bệnh có thể đun nước lá khế tắm 2 – 3 lần/ tuần. Cách làm cụ thể như sau:

• Chuẩn bị: 1 nắm lá khế tươi, lá khế thường có bọ lông, mẹ bầu cần chú ý rửa thật sạch, tránh trường hợp lông bọ gây kích ứng ngoài da.
• Thực hiện: Vò nát lá khế cho vào nồi đun cùng với 2 hoặc 3 lít nước khoảng 10 phút. Dùng nước cốt pha ấm để tắm hoặc ngâm vùng da đang bị ngứa, dị ứng.

3. Dùng lá trà xanh chữa viêm da dị ứng

Là trà xanh không những là thức uống thanh nhiệt, thải độc cho cơ thể mà nó còn giúp chữa một số bệnh da liễu như nổi mụn, viêm da dị ứng… Trong trà xanh có chứa thành phần kháng viêm, ức chế hoạt động của vi khuẩn nhờ đó làm giảm ngứa, sưng viêm hiệu quả.

• Chuẩn bị: Lá trà xanh tươi (1 nắm lớn), mang đi rửa sạch.
• Thực hiện: Cho lá trà xanh vào nồi đun cùng với 3 lít nước trong 15 phút để dưỡng chất trong trà phai ra. Chắt lấy nước pha ấm tắm hoặc ngâm vùng da bị tổn thương 2 – 3 lần 1 tuần.

Dùng thuốc Tây chữa viêm da dị ứng ở bà bầu

Trường hợp mẹ bầu bị viêm nhiễm nặng thì không tránh khỏi việc phải sử dụng thuốc Tây. Vì thuốc Tây có thể gây ra tác dụng phụ không tốt cho thai nhi nên khi dùng cần hết sức lưu ý, tốt nhất là nên thăm khám và làm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Một số loại thuốc thường được kê cho trường hợp viêm da dị ứng ở bà bầu và viêm da dị ứng sau sinh gồm có:

• Thuốc bôi ngoài da có chứa kẽm oxit: Loại thuốc này có tác dụng xoa dịu tổn thương, giảm ngứa, chỉ tác động trên bề mặt da, an toàn cho bé.
• Thuốc kháng histamin: Histamin là nhân tố gây kích ứng da, dùng thuốc kháng histamin để ức chế hoạt động, làm giảm ngứa và viêm nhiễm hiệu quả.
• Thuốc uống có chứa Ciclosporin, thuốc kháng sinh: Chỉ được chỉ định cho trường hợp bệnh nhân bị viêm da bội nhiễm, nhiễm trùng.
• Kem dưỡng ẩm: Giúp cấp ẩm, làm mềm da, đẩy nhanh tốc độ hồi phục tổn thương.

Đông y chữa viêm da dị ứng ở bà bầu

Các vị thuốc trong Đông y đều được lấy từ thiên nhiên nên an toàn, lành tính. Vì vậy rất nhiều mẹ bầu khi bị viêm da dị ứng đã tin tưởng và lựa chọn phương pháp điều trị này.

 

Tuy không mang lại hiệu quả nhanh chóng như thuốc Tây nhưng bài thuốc Đông y sẽ tác động vào căn nguyên, giúp cơ thể thanh nhiệt, thải độc. Nhờ đó loại bỏ các triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát. Mẹ bầu có thể tham khảo một số bài thuốc sau:

• Bài thuốc 1: Sử dụng bồ công anh, cây kim ngân, sài đất và rễ khum cho vào ấm đất đun cùng 1 lít nước đến khi còn 1 chén nhỏ. Chắt lấy nước cốt chia làm 3 lần uống vào sáng, trưa và tối, có thể đun lại cho nóng trước khi dùng.
• Bài thuốc 2: Sử dụng rau má, sài đất, trúc diệp, lá đơn đỏ, tử đan sâm và vương liên đun cùng với 1,5 lít nước đến khi còn lại ⅓. Chắt ra chén uống 2 – 3 lần/ ngày, nên uống khi còn nóng, có thể hâm nóng lại trước khi dùng.
• Bài thuốc 3: Sử dụng dầu vừng, sáp ong, cây ráy dại, nghệ vàng. Cho nghệ và cây ráy dại vào đun cùng dầu vừng đến khi cháy bã. Vớt bỏ cháy rồi cho sáp ong vào, đun nhỏ đến khi đặc sệt. Cho ra hũ, bôi lên vùng da bị dị ứng hàng ngày, mỗi ngày 1 lần.

Tùy vào cơ địa và tình trạng bệnh sẽ dùng các bài thuốc khác nhau. Thuốc Đông y an toàn nhưng cũng không thể dùng bừa bãi, trước khi dùng thuốc mẹ bầu nên tham khảo ý kiến thầy thuốc hoặc đi thăm khám.

VII. Viêm da dị ứng ở bà bầu nên làm gì?

Khi bị bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu ngoài việc tìm phương án điều trị phù hợp thì bà bầu cũng cần lưu ý một số thói quen sinh hoạt hàng ngày. Những việc cần làm để loại bỏ triệu chứng bệnh như:

• Uống nhiều nước mỗi ngày.
• Bổ sung vitamin và chất xơ từ rau, củ quả, bổ sung dưỡng chất tốt cho da từ ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu omega 3…
• Nên vệ sinh da hàng ngày sạch sẽ, khi bị ngứa có thể chườm lạnh để giảm ngứa, tuyệt đối không được gãi.
• Nên mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, dễ thấm hút mồ hôi.
• Nên dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý đổi thuốc hoặc thay đổi liều dùng hàng ngày.

Những việc bà bầu không nên làm khi đang điều trị viêm da dị ứng:

• Tuyệt đối không được gãi khi ngứa.
• Không nên tắm nước quá nóng hoặc tiếp xúc nhiệt với môi trường quá nóng.
• Không nên ăn đồ ăn kích ứng, cay nóng, nhiều dầu mỡ, hải sản…
• Không sử dụng các chất kích thích, đồ uống ngọt và có gas.
• Hạn chế ăn các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu… lượng protein quá lớn khiến da bị kích ứng mạnh.

VIII. Biện pháp ngăn ngừa viêm da dị ứng ở bà bầu

Bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu tuy không thể chữa khỏi dứt điểm nhưng có thể ngăn ngừa bệnh khởi phát và tái phát. Để làm được điều đó bà bầu cần nhớ những nguyên tắc cơ bản dưới đây:

• Chăm sóc da đúng cách: Nên chăm sóc và dưỡng ẩm cho da hàng ngày, khi tắm không nên chà xát quá mạnh, dùng sữa tắm nhẹ dịu, an toàn cho da.
• Không nên ăn đồ ăn tích độc tố: Một số đồ ăn chiên rán, đồ ăn nhanh, đồ ăn cay khó tiêu hóa, độc tố tích tụ lại bên trong cơ thể lâu ngày có thể khiến viêm da dị ứng bùng phát.
• Lựa chọn trang phục phù hợp: Nên chọn quần áo mềm, mịn, rộng rãi, tránh ma sát quá nhiều làm da bị tổn thương.
• Xây dựng lối sống khoa học: Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao nâng cao sức đề kháng tự nhiên của cơ thể.
• Ăn uống đủ chất: Nên bổ sung các thực phẩm giàu khoáng chất, tốt cho hệ miễn dịch trong thực đơn hàng ngày.
• Tránh xa các dị nguyên: Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, bụi bẩn, tiếp xúc với các hóa chất độc hại, nên tắm gội ngay sau khi tiếp xúc.

Bệnh viêm da dị ứng ở bà bầu xuất hiện trên da với nhiều dấu hiệu nhận biết. Để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé đồng thời hạn chế tối đa nguy cơ tái phát, mẹ bầu nên đi khám chữa ngay khi mới phát hiện triệu chứng bệnh. Không nên chủ quan để bệnh tiến triển nặng sẽ rất khó điều trị và làm tăng tỉ lệ di truyền sang thai nhi.

Mọi thắc mắc hay câu hỏi về da liễu bạn đọc có thể liên hệ với BS.CKII Trần Thị Thu Huyền hoặc Phòng Khám Đông y Tuệ Y Đường để được giải đáp kịp thời!