TẮC TIA SỮA- GÓC NHÌN ĐÔNG Y

Tắc tia sữa sau sinh là tình trạng mà rất nhiều sản phụ gặp phải. Hiện tượng này gây nên hiện tượng đau nhức, mệt mỏi với mẹ và ảnh hưởng trực tiếp đến việc nuôi con bằng sữa mẹ nên cần được khắc phục sớm. Mời bạn cùng Phòng khám Tuệ Y Đường cùng tìm hiểu về tắc tia sữa theo góc nhìn đông y nhé!

Bài viết được tham vấn bởi BS CKII Trần Thu Huyền trưởng khoa khám bệnh Phòng khám Tuệ Y Đường. Tổng hợp bởi BS Nguyễn Dương

1. Bệnh danh tắc tia sữa trong đông y

• Tắc tia sữa thuộc chứng nhũ ung của YHCT, ngoài ra bệnh còn một số tên gọi khác như nuy nãi, hộ nhũ.
• Nhũ ung chỉ chứng bệnh do nhiệt độc xâm phạm nhũ phòng, gây ra các triệu chứng như: Bên vú bị bệnh cương cứng, sưng, nóng, đỏ, đau, có thể kèm theo sợ lạnh, sốt,…

2. Nguyên nhân dẫn đến tắc tia sữa

Nguyên nhân chứng Nhũ ung do khí uất và cách cho con bú. Một số tác giả cho rằng:

• Chu Đan Khê cho rằng vú thuộc kinh dương minh, núm vú thuộc kinh quyết âm. Người mẹ không biết cách điều dưỡng hoặc giận giữ quá mức làm cho khí ở trong quyết âm không thông nên sữa không ra được, can khí uất kết ảnh hưởng tới công năng vận hóa của tỳ vị làm sữa không tiết ra được, ứ đọng lâu mà hóa hỏa.
• Sào Thị Bệnh Nguyên cho rằng ăn đồ ăn nóng ra mồ hôi, khi cho con bú để lộ vú ra ngoài nên dễ bị phong tà xâm phạm gây nên chứng vú sưng, vì thế mà dễ sinh ra chứng nhũ ung.
• Sào Nguyễn Phương cho rằng nguyên nhân gây bệnh của nhũ ung do trẻ không được bú mẹ hoặc bỏ bú mẹ nhưng sữa ra không đều, hoặc sau cho trẻ bú nhưng không vắt hết sữa thừa,.. Sữa bị ứ trệ và gây ra nhũ ung.
• Trần Thực Công cho rằng khi nuôi con nếu người mẹ ăn đồ cay nóng, mùi vị nồng thì sữa có tính đàm trọc ứ trệ ở vú, gây ra nhú ung, người mẹ giận giữ khiến can khí uất kết, ứ trệ sinh ra hỏa nhiệt làm vú cương cứng, sưng nóng.

• 

Như vậy theo YHCT, nguyên nhân gây bệnh của nhũ ung gồm:

• Sữa ứ đọng: Trẻ bú không hết hoặc mẹ thiếu kinh nghiệm, sữa ứ đọng gây bệnh.
• Can khí uất kết: Tinh thần không thư thái làm cho can khí uất kết ảnh hưởng chức năng vận hóa của tỳ, sữa ứ đọng hóa sinh ung.
• Vị nhiệt ủng trệ: Kinh vị chủ bầu vú, ăn nhiều đồ cay nóng, béo mỡ gây tích nhiệt ở tỳ vị, kinh lạc tắc trở làm khí huyết ứ trệ lâu ngày hóa hỏa sinh ung.
• Nhiễm phải độc tà: Sau khi sinh cơ thể hư nhược làm độc tà nhiễm vào nhũ lạc gây ung.
• Bốn nguyên nhân trên đều có thể ảnh hưởng lẫn nhau trong lúc gây bệnh.

Bạn đọc có vấn đề về phụ khoa có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline 0789503555 để được hỗ trợ nhé! 

>>>>>>> Xem thêm: TẮC TIA SỮA – NHỮNG MẸO HAY CHỮA TẠI NHÀ

3. Tắc tia sữa và các thể bệnh

Bác sĩ Thu Huyền cho biết, tắc tia sữa sẽ có các thể bệnh tương ứng với các  giai đoạn như sau:

a. Giai đoạn đầu ( giai đoạn khí trệ huyết ứ, can khí uất kết)

• Triệu chứng: Vú đau, sưng tấy, màu da đỏ nhẹ hoặc không đỏ, có hoặc không có hòn cục, sữa ra không thông, kèm theo sốt, sợ lạnh, đau đầu, tực ngực, đau lan ra các khớp, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng, mạch huyền sác hoặc phù sác.
• Phép điều trị: Sơ can thanh nhiệt, thông lợi sữa tán kết.

b. Giai đoạn hóa mủ ( can uất hóa hỏa + nhiệt độc thịnh)

• Triệu chứng: Sốt, vú căng tức, xung quanh khối nề đỏ, ở giữa sắp hóa mủ, sữa tiết ra có mùi hôi, vàng đục, miệng khô khát, chất lưỡi đỏ, rêu vàng dày, đại tiện táo, mạch hoạt sác.
• Phép điều trị: Thanh nhiệt tả hỏa, giải độc, bài nùng tiêu ung.

c. Giai đoạn sau khi vỡ mủ ( khí huyết hư, độc tà còn thịnh)

• Triệu chứng: Mủ tự vỡ hoặc rạch ra tháo mủ, đỡ sốt dần, vùng vú ít sưng hơn nhưng vẫn đau, miệng vết thương liền dần, người mệt mỏi, đoản khí, đoản hơi, sắc mặt xanh, môi khô nhợt, chất lưỡi đỏ khô, rêu lưỡi vàng mỏng hoặc không rêu, mạch trầm nhược. Nếu sữa và mủ tiếp tục chảy lâu ngày không hết gọi là nhũ lậu.
• Phép điều trị: Bổ khí huyết, thanh nhiệt giải độc.

>>>>> Xem thêm: ÁP XE VÚ VÀ CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG PHÙ HỢP

4. Phương pháp điều trị tắc tia sữa

Tắc tia sữa được điều trị theo từng giai đoạn tuy nhiên pháp điều trị chung là thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết lợi sữa. Dựa vào pháp điều trị trên thì có cả phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc.

a, Về phương pháp dùng thuốc:

• Y học cổ truyền có nhiều bài thuốc có giá trị trên lâm sàng và được ứng dụng trong điều trị chứng Nhũ ung đem lại hiệu quả cao.
• Trong đó có thể kể đến các bài thuốc như Kinh giới ngưu bàng thang, Thần hiệu qua lâu tân gia Xuyên sơn giáp, Đẳng sâm, Hòa nhũ thang gia giảm, Thác lí tiêu độc tán.
• Trong dân gian cũng có nhiều vị thuốc điều trị rất hiệu quả như Bồ công anh sắc lấy nước để uống hoặc giã lá tươi lấy bã đắp. Hành củ để nguyên rễ giã nát đắp lên vú bị đau.

• 

b, Về phương pháp không dùng thuốc:

• Y học cổ truyền có nhiều kinh nghiệm điều trị bằng phương pháp châm cứu đối với bệnh này. Tác dụng chung của châm cứu là lập lại mối cân bằng âm dương trong cơ thể, đồng thời điều chỉnh lại cơ năng hoạt động của hệ thống kinh lạc khi ta tác động vào các huyệt trên kinh lạc.
• Phương pháp xoa bóp bấm huyệt cũng được sử dụng trong điều trị Nhũ ung, xoa bóp bấm huyệt tác động vào huyệt vị, kinh lạc để khu tà, điều hòa dinh vệ, thông kinh hoạt lạc, giãn mạch tăng tuần hoàn, tiêu viêm.

c, Dinh dưỡng vệ sinh

Trong quá trình điều trị bệnh nhân cần chú ý tới vệ sinh vú hàng ngày, đặc biệt trước khi cho con bú, có chế độ nghỉ ngơi hợp lí, dinh dưỡng đầy đủ, giữ tinh thần thoải mái lạc quan.

Để được hỗ trợ kịp thời bạn có thể để lại số điện thoại hoặc bạn có thể nhắn tin, gọi điện đến Phòng khám Tuệ Y Đường để được tư vấn.

? Facebook: Tuệ Y Đường

?‍Ths.Bs Trần Thị Thu Huyền

?‍⚕️ Bác sĩ Đoàn Dung

?Địa chỉ: 166 Nguyễn Xiển – Hạ Đình – Thanh Xuân – Hà Nội

?Hotline: 0789.502.555 – 0789.503.555 – 0789.501.555