Rám má – nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị

Rám má là một hiện tượng tăng sắc tố, thường xuất hiện ở mặt nhất là hai bên gò má. Bệnh có cả ở hai giới, nhưng phụ nữ gặp nhiều hơn. Bệnh tuy lành tính, không gây tử vong nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến tâm sinh lý và thẩm mỹ của người bệnh đặc biệt là phụ nữ.

Rám má là một hiện tượng tăng sắc tố, thường gặp ở gò má

1. Định nghĩa

Rám má là một bệnh da tăng sắc tố mắc phải có căn nguyên và cơ chế bệnh sinh phức tạp, thương tổn là các dát nâu, đen, đối xứng, thường xuất hiện ở mặt, nhất là hai bên gò má, cằm và trán. Đây là một trong những rối loạn sắc tố phổ biến và thường gặp ở phụ nữ có làn da sẫm màu.

2.Nguyên nhân

Cơ chế bệnh sịnh của bệnh chưa rõ ràng, nhiều nguyên nhân được cho rằng có liên quan đến yếu tố di truyền, ánh sáng mặt trời, nội tiết, hóa chất…

  • Yếu tố di truyền: 30% các trường hợp có tiền sử gia đình bị rám má, gặp ở nữ nhiều hơn nam.
  • Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời làm oxy hóa lipid , giải phóng các gốc tự do, kích thích các tế bào sắc tố giải phóng melanin.
  • Rối loạn nội tiết đặc biệt là estrogen làm cho tế bào sắc tố tăng cường sản xuất ra sắc tố và được vận chuyển sang các tế bào thượng bì, vì vậy làm tăng sắc tố của da. Chính vì lẽ đó người ta cho rằng rám má là một bệnh da tăng sắc tố có nguyên nhân do nội tiết. Vì vậy, bất kể nguyên nhân nào ảnh hưởng tới nội tiết của cơ thể đều có thể làm phát sinh rám má, đặc biệt các nội tiết tố sinh dục như estrogen, progesteron.
  • Hay gặp ở phụ nữ có thai do lượng hormon estrogen tăng cao.
  • Ngoài ra, một số loại hormon khác cũng có thể làm phát sinh bệnh như hormon tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến yên.
  • Một số yếu tố thuận lợi làm phát sinh bệnh như uống thuốc tránh thai, viêm nhiễm cấp hay mạn tính, hay gặp trong viêm xoang, viêm phần phụ, chửa đẻ, nghề nghiệp, nhất là những người làm nghề có liên quan đến dầu mỏ và các sản phẩm hóa dầu, những người sản xuất và sử dụng nhiều nước hoa.

3.Triệu chứng lâm sàng

  • Các dát tăng sắc tố màu nâu, nâu đen, xanh đen. Màu sắc có thể đồng đều, có thể không, ranh giới tổn thương thường không đều và thường có tính chất đối xứng, tổn thương nhẵn, không có vảy, không ngứa, không đau.
  • Tổn thương thường khu trú ở hai bên gò má, thái dương, trán, mũi, quanh miệng. Đôi khi tổn thương còn xuất hiện ở cánh tay trên.
  • Các dát sắc tố này tăng đậm về mùa xuân hè, có giảm về mùa thu đông.
  • Bệnh xuất hiện ở cả nam và nữ. Tuy nhiên, phụ nữ gặp nhiều hơn.

    Biểu hiện là các dát tăng sắc tố màu nâu, nâu đen, xanh đen, màu sắc có thể đồng đều, có thể không

4. Phân loại

Dựa vào mức độ tăng sắc tố và diện tích tổn thương, người ta chia rám má thành các thể lâm sàng khác nhau:

  • Thể nhẹ: tăng sắc tố nhẹ và tổn thương khu trú ở hai bên gò má.
  • Thể trung bình: tăng sắc tố đậm hơn, tổn thương khu trú hai bên gò má, bắt đầu lan ra các vị trí khác .
  • Thể nặng: tăng sắc tố đậm, tổn thương lan rộng ra cả thái dương, trán hoặc mũi
  • Thể rất nặng: tăng sắc tố rất đậm, tổn thương lan rộng ngoài mặt còn có thể xuất hiện ở cánh tay trên

5.Phương pháp xét nghiệm

Bác sĩ sẽ chẩn đoán rám má thông qua việc quan s át các triệu chứng của người bệnh, hỏi về tiền sử bệnh lý của bệnh nhân. Nếu bạn có những vấn đề về nội tiết tố thì nên thông báo ngay với bác sĩ. Sau đó bác sĩ có thể dùng các phương tiện sau để chẩn đoán:

  • Xác định vị trí khu trú của tổn thương: dùng một đèn Wood chiếu lên tổn thương vùng mặt trong bóng tối, nếu tổn thương tăng đậm hơn so với nhìn bằng mắt thường thì rám má khu trú ở thượng bì. Nếu tổn thương mờ đi so với nhìn bằng mắt thường thì rám má khu trú ở trung bì, nếu khi chiếu có tổn thương tăng đậm hơn, có tổn thương mờ đi so với bằng mắt thường thì rám má khu trú ở cả thượng bì và trung bì, gọi là rám má hỗn hợp.
  • Các xét nghiệm về nội tiết: định lượng các hormon tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến yên, hormon buồng trứng nếu thấy cần thiết cho từng nguyên nhân.

6.Chẩn đoán 

Chẩn đoán xác định

Chủ yếu dựa vào lâm sàng với các đặc điểm sau:

  • Thương tổn cơ bản là các dát tăng sắc tố màu nâu, màu nâu đen hoặc xanh
  • Ranh giới rõ với da lành.
  • Vị trí ở hai bên gò má, trán.

Chẩn đoán phân biệt

Rám má dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý ngoài da khác. Do đó, cần phân biệt với các bệnh lý sau:

  • Tăng sắc tố sau viêm: sau khi viêm ở mặt xuất hiện chất tăng sắc tố, các chất sắc tố có màu nâu, hay nâu đen thường tương xứng với tổn thương và không có tính chất đối xứng.
  • Bớt tăng sắc tố: Có từ lúc mới đẻ hoặc từ khi còn nhỏ, lớn dần lên theo tuổi tác, không có tính chất đối xứng và có mang yếu tố gia đình.
  • Tàn nhang
  • Đồi mồi
  • Tăng sắc tố do các bệnh da khác

7.Điều trị

Nguyên tắc chung

  • Điều trị nguyên nhân nếu có thể
  • Điều trị kết hợp với phòng tái phát
  • Điều trị bằng thuốc bôi và thuốc uống
  • Điều trị nội khoa kết hợp với Laser

Điều trị cụ thể

Sử dụng các thuốc bôi

Dùng thuốc bôi ngoài da:

  • Dùng thuốc làm giảm sắc tố trên da như: hydroquinon 2 – 4%, azaileic acid, resorcinol.
  • Dùng Vitamin A axít kết hợp: isotretionoin 0,05 – 0,1%.
  • Kem chống nắng có chỉ số bảo vệ cao. Bạn nên thoa kem 30 phút trước khi ra ngoài.

Lưu ý: Tùy từng trường hợp nặng nhẹ mà bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng thuốc cần thoa. Đối với kem chống nắng, trong bất cứ trường hợp nào bạn cũng phải sử dụng để bảo vệ da trước ánh mặt trời, hạn chế tia UV làm kích thích tăng sắc tố da.

Thoa kem chống nắng hàng ngày, trước khi ra ngoài 30 phút.

Dùng thuốc uống cho toàn thân:

  • Dùng kháng sinh phổ rộng.
  • Uống vitamin nhóm B, vitamin C, E và L cystein.

Sử dụng laser

Thường được sử dụng trong trường hợp rám má rất nặng. Chiếu laser lên da có thể làm mờ đi các vết rám má nhanh chóng, nhưng hiệu quả mà laser mang lại chỉ là tạm thời, không có tác dụng chữa bệnh vĩnh viễn.

8. Phòng bệnh

Bệnh chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà không gây hại cho sức khỏe.Cho đến nay chưa có phương pháp nào điều trị khỏi hoàn toàn rám má.Việc điều trị rám má là sự kết hợp tổng thể của nhiều yếu tố khác nhau và thường xuyên liên tục, nếu không nám sẽ quay trở lại.

Để tránh bệnh phát sinh:

  • Bảo vệ bằng đội mũ rộng vành, đeo kính, áo dài khi ra nắng.
  • Bôi kem chống nắng trước khi ra ngoài trời 30 phút.
  • Tránh phát: không sử dụng thuốc tránh thai.
  • Điều trị các ổ viêm nhiễm.
  • Thường xuyên kiểm tra sức khỏe, phát hiện các rối loạn nội tiết.
  • Sinh hoạt điều độ, tránh thức khuya, bia rượu nhiều, không hút thuốc lá, ăn nhiều hoa quả, thức ăn có nhiều vitamin và khoáng chất.-
  • Hạn chế sử dụng mỹ phẩm, các chất tẩy rửa ở mặt.

Tin liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *