Mộc hương chia làm Bắc Mộc hương và Nam Mộc hương (cây vỏ rụt). Mộc hương có tính tuyên, tác dụng hành khí chỉ thống rất tốt và là vị thuốc không thể thiếu trong các bệnh dạ dày và đường tiêu hoá. Mộc hương được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc cổ phương. Dưới đây là những ghi chép cổ về vị thuốc trên. Kính mời bạn đọc cùng Phòng khám Tuệ Y Đường tìm hiểu về vị thuốc này nhé!
1. Tính vị – Quy kinh
- Mộc hương vị cay, đắng, tính ôn; quy kinh Tỳ, Vị, Đại trường, Tam tiêu, Đảm.
- Tính vị: cay đắng mà ôn; là thuốc của phần khí ở kinh Tam tiêu, có thể thăng giáng các khí, tiết phế khí, sơ can khí, hoà tỳ khí (tức giận thì can khí đi lên trên, phế khí điều đạt thì kim có thể chế mộc mà can được bình, mộc không khắc thổ mà tỳ được hoà).
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
2. Công năng
Hành khí chỉ thống, kiện tỳ tiêu thực.
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
3. Chủ trị
- Trị tất cả các chứng đau, chín loại tâm thống (đều thuộc vị quản, gọi là hàn thống, nhiệt thống, khí thống, huyết thống, thấp thống, đàm thống, thực thống, hồi thống, quý thống)
- Do tâm là quân chủ không dễ bị thụ tà, người đau tim thật sự, tay chân lạnh qua khớp cổ tay, sáng sớm phát bệnh đến đêm thì chết), nôn trớ ngược, hoắc loạn tả lỵ, lý cấp hậu trọng (cùng dùng với Binh lang)
- Lưu Hà Gian nói: Lỵ tật hành huyết thì máu mủ tự khỏi, điều khí thì hậu trọng tự trừ), trị chứng lung bế {bí tiểu}, đàm ủng khí kết, hòn khối tích trong bụng, sưng do độc côn trùng, bệnh mạch Xung, khí nghịch lý cấp. Sát quỷ vật, chống lại khói độc sương mù, loại bỏ hôi nách, khoan đại trường, tiêu thực an thai (khí nghịch thì thai không yên).
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
4. Chú ý vị thuốc Mộc hương
- Uống quá nhiều làm hao tổn chân khí
- Đan Khê nói: vị cay khí thăng, nếu âm hoả xung lên trên, ngược lại trợ hoả tà, nên dùng Hoàng bá Tri mẫu, lấy ít Mộc hương để trợ giúp.
- Vương Hiếu Cổ nói: “Bản thảo” chủ khí kém, khí không đủ, bổ khí; thông ủng trệ dẫn đạo khí, là phá khí vậy; an thai kiện tỳ vị, là bổ vậy; trừ đàm tích trưng bĩ khối, phá khí vậy, không giống như vậy.
- Uông Cơ nói: dùng cùng thuốc bổ thì giúp để bổ, dùng cùng thuốc tả thì làm quân dược để tả.
- Lý Thời Trân nói: các chứng khí uất, đều thuộc vào Phế, thượng tiêu khí trệ thì dùng Mộc hương, kim uất thì tả đi vậy
- Trung khí không vận hoá, đều thuộc vào Tỳ
- Trung tiêu khí trệ thì dùng Mộc hương, bởi Tỳ vị thích thuốc phương hương vậy.
- Đại trường khí trệ thì hậu trọng {đi ngoài nặng khó khăn}
- Bàng quang khí bất hoá thì Lung bế {đi tiểu dắt}
- Can khí uất thì gây đau
- Hạ tiêu khí trệ thì dùng Mộc hương, tắc thì cần làm cho thông là vậy
- Mộc hương dùng lâu sẽ hao khí
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
5. Bào chế vị thuốc Mộc hương
- Hình như xương khô, vị đắng dính lưỡi là tốt, tên là Thanh mộc hương (ngày nay dùng đều là Quảng mộc hương, Thổ mộc hương). Mài thành nước dùng.
- Đông Viên dùng Hoàng liên để chế, cũng có khi chưng lên dùng, bọc bột mỳ nướng dùng (nướng dùng tác dụng thực tràng chỉ tả).
- Mộc hương sợ lửa.
- Ổi Mộc hương (nướng) thực tràng chỉ tả, dùng cho chứng đau bụng đi ngoài tiết tả.
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
6. Phối Ngũ cùng vị Mộc hương
- Đôi dược Mộc hương & Hoàng liên
- Xuất xứ từ “Thái bình huệ dân hoà tễ cục phương – Hương liên hoàn” dùng để trị chứng lỵ do thấp nhiệt, ra cả máu mủ, lý cấp hậu trọng.
- Mộc hương tân ôn phương hương, kiện vị tiêu thực, hành khí tiêu trướng, hành khí chỉ thống.
- Hoàng liên khổ hàn, khí bạc vị hậu, thanh nhiệt táo thấp, tả hoả giải độc, hậu trường chỉ tả.
- Hai vị phối ngũ, 1 ôn tán, 1 hàn chiết {cong, khúc khuỷu}, điều thăng giáng, lý hàn nhiệt, cùng điều khí hành trệ, hậu trường chỉ tả, chỉ lỵ rất tốt.
- Cặp Mộc hương & Hoàng liên chủ trị:
- Lỵ nhiễm khuẩn cấp tính, triệu chứng bụng dưới đau, lý cấp hậu trọng, hạ lỵ xích bạch.
- Trẻ nhỏ nhiệt tả
- Đại tiện ra máu
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
7. Liều lượng
- Mộc hương 6~10g, cho vào sắc sau cùng; Hoàng liên 3~10g.
- Nếu phối ngũ cùng Mã xỉ hiện, Huyết dư thán, Ích nguyên tán hiệu quả sẽ càng tốt. “Thọ thế bảo nguyên” dùng Mộc hương 120g, Hoàng liên 60g, làm hoàn, có tên Quan âm cứu khổ hoàn, dùng để trị đại tiện ra máu.
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
Dịch và tổng hợp từ:
- Bản thảo bị yếu
- Lữ Cảnh Sơn đôi dược
- Baikebaidu
Bạn đọc có băn khoăn hay thắc mắc gì thì có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline – 0789.502.555 để được hỗ trợ nhé!
? Facebook: Tuệ Y Đường
?Ths.Bs Trần Thị Thu Huyền
?⚕️ Bác sĩ Đoàn Dung
?Địa chỉ: 166 Nguyễn Xiển- Hạ Đình- Thanh Xuân- Hà Nội
?Hotline: 0789.502.555– 0789.503.555- 0789501555
