Mụn trứng cá là một bệnh phổ biến gặp phải trong các bệnh da liễu, nó ảnh hưởng trực tiếp đến thẩm mỹ từ đó gây ảnh hưởng về tâm lý bệnh nhân. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị song phương pháp điều trị bằng Đông y được nhiều người lựa chọn vì tính an toàn và công dụng lâu bền của nó.
Y học cổ truyền cho rằng mụn trứng cá phần lớn do phong nhiệt nung nấu, kết tụ ở phế kinh, phát ra ở mặt mũi; Hoặc do ăn quá nhiều chất cay nóng, dầu mỡ sinh ra thấp nhiệt, tràng vị không giáng được mà lại nghịch lên; Hoặc do Tỳ vận hóa kém, thấp ngưng kết lâu ngày hóa đàm hóa nhiệt ngưng trệ ở bì phu. Đặc biệt ở tuổi dậy thì nhiệt thịnh, hợp với đàm, nhiệt độc uất kết ở bì phu gây nên bệnh.
Để điều trị nhanh và chính xác, Đông y chia Mụn trứng cá thành bốn thể:
Thể phế kinh phong nhiệt
Triệu chứng: mụn trứng cá nóng, đỏ, hoặc sưng đau, có mụn mủ, hơi ngứa, chất lưỡi đỏ, rêu vàng, mạch tế sác hoặc phù sác.
Điều trị theo phương pháp: sơ phong tuyên phế, thanh nhiệt giải độc.
Bài thuốc “Tỳ bà thanh phế ẩm”: tỳ bà diệp 12g, đảng sâm 12g, hoàng liên 6g, tang bạch bì 12g, hoàng bá 6g, cam thảo 06g.
Thể trường vị thấp nhiệt
Triệu chứng: da trơn nhầy, nổi sẩn có mụn mủ kèm táo bón, tiểu vàng đậm, chán ăn, bụng đầy, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng nhớt, mạch hoạt sác.
Phương pháp điều trị: thanh trường hóa thấp, thông phủ tiết nhiệt.
Bài thuốc “Nhân trần cao thang gia giảm”: xa tiền 12g, xích thược 10g, chi tử 10g, hoàng cầm 10g, hoàng bá 10g, đại hoàng 4g, cam thảo 6g.
Vị thuốc Kim ngân hoa
Thể tỳ hư không kiện vận
Triệu chứng: kéo dài, sắc da xám, kém tươi nhuận, bệnh tái phát nhiều lần, có cục hoặc bọc mủ, mệt mỏi, chán ăn, đại tiện lỏng, lưỡi bệu, rêu trắng, mạch nhu hoạt.
Phương pháp điều trị: kiện tỳ hóa thấp.
Bài thuốc “Sâm linh bạch truật tán”: Đảng sâm 12g, hoài sơn 12g, bạch linh 12g, bạch truật 12g, cam thảo 4g, liên nhục 10g, ý dĩ 12g, sa nhân 8g, bạch biển đậu 8g, cát cánh 8g.
Thể can uất huyết ứ
Triệu chứng: người hay bực tức dễ nổi nóng, có nhiều loại mụn kết lại thành đám hoặc những vết sẹo hay vết thâm sau khi hết mụn, lưỡi thâm, rêu mỏng, mạch hoạt sác hoặc huyền sác.
Phương pháp điều trị: hoạt huyết hóa ứ, sơ can giải uất.
Bài thuốc “Tứ vật đào hồng gia giảm”: Thục địa 12g, xích thược 12g, đương quy 12g, xuyên khung 10g, đào nhân 10g, hồng hoa 8g, đan bì 12g, uất kim 10g, chi tử 10g, sài hồ 12g.
Kết hợp với các loại thảo mộc để rửa mặt sẽ nhanh chóng cho hiệu quả. các loại thảo mộc thường dùng có tạc dụng sơ phong thanh nhiệt, có thành phần kháng sinh nhẹ bảo vệ da, dưỡng ẩm. Một số loại nước rửa có thể như:
- Kim ngân, liên kiều, bồ công anh mỗi vị 30g sắc lấy nước dùng xoa rửa tại chỗ ngày 3-4 lần.
- Đại hoàng, hoàng bá, hoàng cầm mỗi thứ 50g (tán bột), lưu huỳnh 15g (hòa tan bằng cồn 75 độ) hòa vào 500 ml nước sôi để nguội dùng xoa tại chỗ ngày 3-4 lần.
- Đại hoàng, lưu huỳnh hai thứ bằng nhau. Hai thứ thuốc này tán mịn, sau đó hòa với nước dùng xoa tại chỗ ngày 2 lần.
- Lấy 100g lá chè xanh tươi, rửa sạch rồi để ráo, giã nát lấy nước cốt bôi lên vùng da nhiều mụn.
- Rửa mặt hàng ngày bằng nước chè xanh.
