Mề đay và Vảy nến đều là những bệnh da liễu mạn tính, dễ tái phát, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

• Mề đay: đặc trưng bởi các nốt sẩn phù, ngứa dữ dội, có thể xuất hiện thoáng qua hoặc kéo dài nhiều tuần, nhiều tháng.
• Vảy nến: là bệnh tự miễn, đặc trưng bởi tình trạng tăng sinh tế bào da bất thường, hình thành các mảng da đỏ, bong vảy trắng bạc.

Điểm chung của cả hai bệnh là không lây nhiễm, nhưng dễ tái phát khi gặp yếu tố thuận lợi như căng thẳng, chế độ ăn uống không phù hợp, rối loạn miễn dịch, tiếp xúc dị nguyên… Do đó, ngoài việc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, việc xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học có vai trò quan trọng giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.

Mời các bạn cùng tìm hiểu Chế độ ăn, sinh hoạt hỗ trợ giảm tái phát Mề đay và Vảy nến dưới sự tham vấn của Bác sĩ chuyên khoa II Trần Thị Thu Huyền – trưởng khoa khám bệnh Phòng khám Đông y Tuệ Y Đường.

Vai trò của chế độ ăn uống trong kiểm soát bệnh mề đay và vảy nến

Chế độ dinh dưỡng có mối liên hệ chặt chẽ với hoạt động của hệ miễn dịch, phản ứng viêm và tình trạng sức khỏe làn da. Với người bị mề đay và vảy nến, việc ăn uống đúng cách không chỉ giúp duy trì thể trạng mà còn góp phần kiểm soát tiến triển bệnh.

• Giảm tình trạng viêm và ngứa: Một số thực phẩm giàu Omega-3 (cá hồi, hạt lanh, hạt chia), vitamin C và E (cam, bưởi, rau xanh đậm) có khả năng kháng viêm, ức chế các chất trung gian gây ngứa, nhờ đó làm dịu nhanh các đợt bùng phát mề đay hoặc giảm đỏ, bong vảy ở người vảy nến.
• Tăng cường sức đề kháng: Khi cơ thể được bổ sung đầy đủ vitamin A, D, kẽm, selen, hệ miễn dịch hoạt động cân bằng hơn. Điều này đặc biệt quan trọng ở người mắc bệnh vảy nến, bởi bệnh vốn liên quan đến rối loạn miễn dịch. Hệ miễn dịch khỏe sẽ giúp giảm tần suất tái phát và hạn chế mức độ nghiêm trọng của tổn thương da.
• Hỗ trợ da tái tạo và phục hồi nhanh hơn: Protein từ thịt nạc, trứng, các loại đậu cùng vitamin nhóm B có vai trò quan trọng trong quá trình sản sinh tế bào mới. Việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp lớp da bong tróc được thay thế nhanh chóng, hạn chế tình trạng khô rát, nứt nẻ.
• Giảm nguy cơ tái phát hoặc làm nhẹ triệu chứng: Một chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và ít đường, ít chất béo bão hòa giúp cơ thể duy trì trạng thái chống viêm ổn định. Nhờ vậy, ngay cả khi bệnh có dấu hiệu bùng phát, các triệu chứng cũng thường nhẹ hơn và thời gian hồi phục nhanh hơn.

Ngược lại, ăn uống thiếu khoa học – chẳng hạn như tiêu thụ nhiều rượu bia, đồ cay nóng, thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc các món dễ gây dị ứng – sẽ kích thích hệ miễn dịch phản ứng quá mức. Điều này không chỉ khiến cơn ngứa ở mề đay dữ dội hơn mà còn làm các mảng vảy nến lan rộng, dày lên, khó kiểm soát. Lâu dài, nó có thể khiến bệnh trở nên mạn tính nặng hơn và khó đáp ứng điều trị.

>> Mời bạn đọc tham khảo thêm bài viết: HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ VẢY NẾN THỂ MẢNG BẰNG ĐÔNG Y

Chế độ ăn nên áp dụng

1. Thực phẩm giàu Omega-3

Omega-3 là nhóm acid béo không bão hòa có khả năng kháng viêm tự nhiên, đã được nhiều nghiên cứu chứng minh có lợi cho người bị bệnh da liễu mạn tính.

Nguồn thực phẩm giàu Omega-3: cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi, hạt lanh, hạt chia, quả óc chó.

Tác dụng đối với người bị mề đay, vảy nến: Omega-3 giúp điều hòa phản ứng miễn dịch, giảm sản xuất các chất trung gian gây viêm, từ đó làm dịu tình trạng đỏ da, ngứa rát. Ngoài ra, Omega-3 còn hỗ trợ duy trì độ ẩm cho da, giúp da mềm mại và phục hồi nhanh sau tổn thương.

Cách sử dụng: Nên ăn cá biển ít nhất 2–3 lần/tuần, hoặc bổ sung hạt chia, hạt lanh trong bữa sáng, sinh tố. Người ăn chay có thể chọn dầu hạt lanh hoặc dầu tảo biển để bổ sung Omega-3.

2. Rau xanh và trái cây tươi

Rau xanh và trái cây là nguồn cung cấp dồi dào vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Đây là nhóm thực phẩm quan trọng trong chế độ ăn chống viêm.

Thành phần dinh dưỡng chính: vitamin A, C, E, kẽm, polyphenol, flavonoid.

Lợi ích:

• Vitamin C và E giúp trung hòa gốc tự do, làm chậm quá trình viêm và lão hóa da.
• Vitamin A tham gia tái tạo biểu mô, giúp da phục hồi nhanh hơn.
• Kẽm trong rau củ hỗ trợ điều hòa miễn dịch, hạn chế tình trạng bùng phát.

Nên ưu tiên: các loại rau cải xanh, súp lơ xanh, cà rốt, cà chua, cam, bưởi, táo, việt quất, dâu tây.

Cách sử dụng: nên ăn ít nhất 400g rau củ quả mỗi ngày, kết hợp ăn sống, hấp, luộc, ép nước hoặc làm salad để giữ trọn dưỡng chất.

3. Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt không chỉ cung cấp năng lượng bền vững mà còn giàu chất xơ, vitamin nhóm B và khoáng chất cần thiết cho làn da.

Ví dụ điển hình: yến mạch, gạo lứt, lúa mạch nguyên hạt, hạt quinoa.

Tác dụng:

• Giúp cân bằng đường huyết, tránh tình trạng tăng insulin – một yếu tố có thể làm nặng thêm phản ứng viêm.
• Chất xơ cải thiện tiêu hóa, tăng cường lợi khuẩn đường ruột, từ đó hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động ổn định.
• Vitamin nhóm B trong ngũ cốc tham gia chuyển hóa năng lượng và phục hồi tế bào da.

Cách dùng: thay cơm trắng bằng gạo lứt, ăn cháo yến mạch hoặc bánh mì nguyên cám vào bữa sáng.

>> Mời bạn đọc tham khảo thêm bài viết: MỀ ĐAY TRONG ĐÔNG Y VÀ HƯỚNG ĐIỀU TRỊ CHO MẸ BẦU SAU SINH 

4. Thực phẩm giàu kẽm và selen

Kẽm và selen là hai vi chất đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch và sức khỏe làn da.

Nguồn cung cấp kẽm: hải sản (hàu, sò), hạt bí ngô, hạt hướng dương, thịt đỏ nạc.

Nguồn cung cấp selen: hạnh nhân, hạt điều, nấm, cá ngừ, trứng.

Tác dụng:

• Kẽm giúp điều hòa quá trình viêm, hỗ trợ sản sinh collagen và elastin – những yếu tố cần thiết để da phục hồi.
• Selen là chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, đồng thời giảm stress oxy hóa – một trong những yếu tố thúc đẩy vảy nến bùng phát.

Khuyến nghị: người trưởng thành nên bổ sung khoảng 8–11mg kẽm và 55mcg selen mỗi ngày từ thực phẩm tự nhiên.

5. Uống đủ nước

Nước chiếm 70% cơ thể, là yếu tố thiết yếu để duy trì hoạt động sinh học và sức khỏe làn da.

Lợi ích:

• Uống 1,5–2 lít nước/ngày giúp da giữ ẩm, giảm khô nứt, bong tróc – tình trạng thường gặp ở bệnh nhân vảy nến.
• Hỗ trợ đào thải độc tố, giảm gánh nặng cho gan, từ đó hạn chế nguy cơ bùng phát mề đay.

Gợi ý thay thế: ngoài nước lọc, có thể dùng thêm các loại trà thảo mộc như trà xanh, trà atiso, trà hoa cúc. Đây là nhóm thức uống có tác dụng thanh nhiệt, chống oxy hóa và làm dịu ngứa.

Lưu ý: tránh lạm dụng nước ngọt có gas hoặc nước uống nhiều đường, vì chúng có thể làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể.

Thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh

1. Thực phẩm dễ gây dị ứng

• Hải sản có vỏ (tôm, cua, sò, ốc), đậu phộng, sữa bò, trứng gà…
• Đây là những nhóm thực phẩm dễ kích hoạt mề đay tái phát.

2. Thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán

• Làm tăng phản ứng viêm, khiến tình trạng bong vảy, đỏ da trầm trọng hơn.

3. Đồ cay nóng, nhiều gia vị

• Ớt, tiêu, gừng, tỏi khi dùng quá nhiều có thể gây giãn mạch, làm tăng ngứa rát.

4. Rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas

• Ảnh hưởng đến chức năng gan, làm suy giảm miễn dịch và thúc đẩy bệnh tái phát.

Bạn đọc có vấn đề về phụ khoa – da liễu có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline 0789503555 để được hỗ trợ nhé! 

Thói quen sinh hoạt hỗ trợ kiểm soát bệnh

1. Giữ vệ sinh và dưỡng ẩm da

• Tắm bằng nước ấm (không quá nóng), sử dụng sữa tắm dịu nhẹ, không chứa hương liệu.
• Thường xuyên bôi kem dưỡng ẩm để giảm khô ngứa và bảo vệ hàng rào da.

2. Hạn chế căng thẳng

• Stress là một trong những yếu tố kích hoạt vảy nến và mề đay.
• Nên tập yoga, thiền, hít thở sâu hoặc duy trì hoạt động thể thao nhẹ nhàng.

3. Ngủ đủ giấc

• Ngủ 7–8 tiếng mỗi ngày, tránh thức khuya.
• Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể phục hồi, cân bằng miễn dịch.

4. Tập thể dục đều đặn

• Đi bộ, bơi lội, đạp xe… giúp lưu thông máu, tăng sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ tái phát.

5. Tránh tiếp xúc với dị nguyên

• Hạn chế bụi nhà, phấn hoa, lông thú, hóa chất tẩy rửa.
• Khi bắt buộc phải tiếp xúc, nên dùng găng tay và vệ sinh sạch sẽ sau đó.

Một số lưu ý quan trọng

• Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc khi thấy triệu chứng thuyên giảm.
• Theo dõi thực phẩm gây kích ứng cá nhân: mỗi người có cơ địa khác nhau, nên ghi lại nhật ký ăn uống để nhận biết và tránh những món dễ gây bùng phát.
• Khám định kỳ: giúp bác sĩ theo dõi tình trạng và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

Kết luận

Mề đay và vảy nến là những bệnh da liễu mạn tính, dễ tái phát nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bằng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học. Người bệnh nên:

• Ăn nhiều rau xanh, cá béo, ngũ cốc nguyên hạt.
• Tránh thực phẩm dễ gây dị ứng, đồ cay nóng, rượu bia.
• Duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, tập luyện đều đặn và kiểm soát căng thẳng.

Khi kết hợp giữa dinh dưỡng hợp lý – sinh hoạt điều độ – tuân thủ điều trị y khoa, người bệnh sẽ giảm rõ rệt tần suất tái phát, cải thiện chất lượng cuộc sống và có một làn da khỏe mạnh hơn.

Nếu như các bạn có câu hỏi gì, vui lòng liên hệ trực tiếp với Phòng Khám Tuệ Y Đường – 166 Nguyễn Xiển. Xin trân trọng cảm ơn!