Thoái hóa khớp là sự mất cân bằng giữa tổng hợp và hủy hoại sụn và xương dưới sụn bệnh lý gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt của người bệnh. Nếu tình trạng này không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ khiến người bệnh có nguy cơ tàn phế vĩnh viễn. Hôm nay Tuệ Y Đường sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị của bệnh thoái hóa khớp thông qua bài viết dưới đây:
THOÁI HÓA KHỚP LÀ GÌ?
Thoái hóa khớp là bệnh lý mãn tính về xương khớp thường gặp ở những người trên 40 tuổi, đặc biệt là sau 60 tuổi ( hiện nay thoái hóa khớp càng ngày càng bị trẻ hóa). Đây là tình trạng lớp sụn khớp và đĩa đệm bị thoái hóa, suy yếu dần kèm theo các triệu chứng như viêm, giảm dịch nhầy bôi trơn tại các khớp. Điều này khiến việc cử động của các khớp cũng bị ảnh hưởng, gây ra các triệu chứng đau và cứng khớp. Sự mất cân bằng này có thể được bắt đầu bởi nhiều yếu tố: di truyền, phát triển, chuyển hoá và chấn thương, biểu hiện cuối cùng của thoái hóa khớp là các thay đổi hình thái, sinh hoá, phân tử và cơ sinh học của tế bào và chất cơ bản của sụn dẫn đến nhuyễn hoá, nứt loét và mất sụn khớp, xơ hoá xương dưới sụn, tạo gai xương và hốc xương dưới sụn.
Các khớp hay bị thoái hóa:
Khớp liên đốt xa (DIP) và khớp liên đốt gần (PIP) (gây ra các hạt Heberden và Bouchard)
Khớp bàn ngón tay cái
Đĩa đệm và khớp liên mấu trong thoái hóa cột sống cổ và thắt lưng
Khớp bàn ngón chân cái
Khớp háng
Khớp gối
2. NGUYÊN NHÂN NÀO GÂY RA TÌNH TRẠNG THOÁI HÓA KHỚP
Theo BS Trần Thu Huyền– Trưởng khoa tại Phòng Khám Đông Y Tuệ Y Đường, tình trạng thoái hóa khớp có thể do nguyên nhân sau:
- Tuổi tác: Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp thường gặp. Tuổi tác càng cao thì quá trình lão hóa tự nhiên bên trong cơ thể diễn ra càng nhanh chóng, hệ thống xương khớp bên trong cơ thể cũng bị ảnh hưởng và suy yếu dần. Thông thường, bệnh thoái hóa khớp thường gặp nhất là những người ngoài độ tuổi 40.
- Thừa cân béo phì: Nếu bị thừa cân béo phì sẽ khiến trọng lượng cơ thể gây áp lực lên các khớp đặc biệt là cột sống và khớp gối. Tình trạng này diễn ra trong thời gian dài sẽ khiến khớp và hệ thống dây chằng bị tổn thương và gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Luyện tập thể thao quá độ: Luyện tập thể dục thể thao quá độ hoặc không đúng cách gây chấn thương tại các khớp. Nếu người bệnh không thực hiện điều trị và chăm sóc đúng cách sẽ khiến cho quá trình thoái hóa diễn ra nhanh chóng hơn so với bình thường.
- Thói quen sinh hoạt sai tư thế: Tư thế làm việc, ngồi, nằm hoặc cúi gập người sai tư thế đều có tác động tiêu cực đến hệ thống xương khớp, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, nếu tính chất công việc của bạn phải thường xuyên mang vác vật nặng, ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu sẽ khiến cho việc lưu thông máu đi nuôi dưỡng xương khớp bị cản trở từ đó chúng dễ bị suy yếu và tổn thương hơn.
- Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Chế độ ăn uống không bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể cũng là nguyên nhân gây thoái hóa khớp khá phổ biến. Đặc biệt, nếu cơ thể thiếu hụt các yếu tố như canxi, glucosamine và chondroitin sẽ khiến cho mật độ xương giảm dần, điều này khiến cho hệ thống sụn khớp dễ bị bào mòn và thoái hóa hơn.
- Do mắc các bệnh lý: Thoái hóa khớp cũng có thể là hậu quả của một số bệnh lý xương khớp về khác như loãng xương, viêm khớp dạng thấp, nhiễm trùng khớp,…
- Nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân được kể ở trên thì bệnh thoái hóa khớp cũng có thể xảy ra do một số yếu tố khác như di truyền, dị tật bẩm sinh tại khớp…
. 3. TRIỆU CHỨNG
- Đau nhức: Đây là triệu chứng thường gặp nhất khi bị thoái hóa khớp. Các cơn đau thường xuất hiện âm ỉ hoặc cấp tính gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động. Khi bệnh đang ở giai đoạn nhẹ, các cơn đau này chỉ xuất hiện khi người bệnh vận động khớp và biến mất nhanh chóng sau đó, lâu dần chúng sẽ gây ra các cơn đau nhức dữ dội và kéo dài. Đặc biệt, khi thời tiết có sự thay đổi chuyển lạnh đột ngột sẽ khiến cơn đau trở nên trầm trọng hơn.
- Cứng khớp: Triệu chứng cứng khớp thường sẽ xuất hiện đi kèm theo các cơn đau, đặc biệt là vào mỗi buổi sáng sớm sau khi ngủ dậy. Lúc này các khớp bị đau sẽ không thể cử động, tình trạng này sẽ giảm dần nếu người bệnh nghỉ ngơi sau khoảng 30 phút. Nếu để bệnh kéo dài thì triệu chứng cứng khớp sẽ kéo dài dai dẳng, gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và đời sống sinh hoạt hàng ngày.
- Xuất hiện tiếng kêu lạo xạo khi cử động: Thoái hóa khớp là tình trạng sụn và đĩa đệm ở giữa hai đầu xương bị hao mòn, dịch nhầy bôi trơn cũng giảm dần. Nếu người bệnh di chuyển, các đầu xương sẽ cọ xát vào nhau phát ra tiếng kêu lạo xạo kèm theo đau nhức dữ dội. Bạn có thể nhận biết rõ ràng triệu chứng này khi thực hiện vận động mạnh.
- Vận động khó khăn: Khớp bị thoái hóa đồng nghĩa với việc khả năng vận động của người bệnh cũng bị ảnh hưởng. Lúc này, người bệnh sẽ rất khó khăn trong việc thực hiện một số tư thế như cúi sát đất, quay cổ,…
- Teo cơ, sưng tấy và biến dạng: Ở những trường hợp thoái hóa khớp diễn ra trong thời gian dài nếu không có các biện pháp can thiệp đúng cách sẽ gây ra các triệu chứng nguy hiểm hơn như sưng tấy gây biến dạng các khớp bị tổn thương, vùng cơ xung quanh khớp tổn thương không được vận động trong thời gian dài sẽ gây teo cơ, đầu gối bị lệch khỏi trục…
4. ĐIỀU TRỊ
- Thuốc
- NSAIDs bao gồm các chất ức chế cyclooxygenase-2 (COX-2) hoặc coxibs, có thể được xem xét nếu bệnh nhân có đau nhiều dai dẳng hoặc có dấu hiệu viêm (ví dụ, đỏ, nóng). NSAIDs có thể được sử dụng đồng thời với các thuốc giảm đau khác (ví dụ như tramadol, opioid) để làm giảm triệu chứng tốt hơn. Thuốc NSAID tại chỗ có thể có giá trị cho các khớp nông, như bàn tay và đầu gối. NSAIDS tại chỗ có thể có giá trị đặc biệt ở người cao tuổi, vì sự hấp thu NSAID giảm, giảm thiểu nguy cơ tác dụng phụ thuốc.
- Thuốc giãn cơ (thường ở liều thấp) đôi khi làm giảm đau xuất phát từ các cơ bị căng do cố gắng hỗ trợ các khớp thoái hóa. Tuy nhiên, ở người cao tuổi, có thể gây ra nhiều tác dụng phụ hơn là giảm triệu chứng.
- Corticosteroid uống không nên dùng kéo dài. Corticosteroid nội khớp có thể giúp giảm đau và tăng tính linh hoạt khớp ở một số bệnh nhân; tuy nhiên, hiệu quả giả dược mạnh đã được thể hiện trong các thử nghiệm lâm sàng.
- Các dạng acid hyaluronic có thể được tiêm nội khớp gối và giảm đau phần nào ở một số bệnh nhân trong thời gian kéo dài. Không nên được sử dụng thường xuyên hơn mỗi 6 tháng. Điều trị là một liệu trình từ 1 đến 5 lần tiêm hàng tuần. Hiệu quả không có hoặc hoặc hạn chế ở bệnh nhân có bằng chứng nặng trên XQ, và ở một số bệnh nhân, tiêm tại chỗ có thể gây nhiễm khuẩn khớp nghiêm trọng. Các nghiên cứu cho thấy các thuốc này có hiệu ứng giả dược mạn
2. Không dùng thuốc
- vật lý trị liệu- Phục hồi chức năng
- Châm cứu bấm huyệt
- Cấy chỉ
Trong đó châm cứu để điều trị thoái hóa khớp được áp dụng khá phổ biến hiện nay mang lại hiệu quả điều trị cao:
CHỈ ĐỊNH
– Đau nhức, thoái hóa tất cả các khớp.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
– Tuân theo các chống chỉ định chung của châm.
– Người bệnh bị sốt kéo dài, mất nước, mất máu.
– Người bệnh đang trong tình trạng cấp cứu
– Người bệnh bị suy tim, loạn nhịp tim.
Tuệ Y Đường hy vọng bài biết có thể giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quát hơn về căn bệnh thoái hóa khớp. Chúc quý bạn đọc thật nhiều sức khỏe.
